Ana Sayfa     Üniversite Hakkında Bilgi     Derece Programları     Öğrenciler İçin Genel Bilgi     English  

 DERECE PROGRAMLARI


 Ön Lisans Derecesi


 Lisans Derecesi


 Yüksek Lisans Derecesi

  Ders Bilgileri
Dersin Adı : İslam Hukukunun Genel Esasları

Dersin Kodu : TİB 722

Dersin Türü : Seçmeli

Dersin Aşaması : İkinci Aşama (Yüksek Lisans)

Dersin Yılı : 1

Dersin Dönemi : Bahar (16 Hafta)

Dersin AKTS Kredisi : 6

Eğitici(ler)nin Adı : Prof.Dr. NASİ ASLAN

Dersin Öğrenme Kazanımları : tarihte kanunlaştırma hareketleri hakkında bilgi sahibi olur ve neden islam hukukunda bu konuda geç kalındığını anlar.
hükümlerin kâidelere bağlı kalınarak istinbat edildiğini öğrenir.

Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze)

Dersin Önkoşulları : Yok

Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok

Dersin Amacı : fürû-ı fıkıhta verilen hükümleri ezberletmek yerine bir sistem ve usûl çerçevesinde kavratma.

Dersin İçeriği : islam hukunun temel esasları ele alınacaktır.

Dersin Dili : Türkçe

Dersin Yeri : yüksek yüksek lisans dersliği


  Ders Planı
Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri
1 Bir işden maksad ne ise hüküm ona göredir. (asıl kâide) Ukûdda itibar makâsıd ve meâniyedir, elfâz ve mebâniye değildir. Şek ile yakîn zâil olmaz (a Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
2 Zarar ve mukabele bi’z-zarar yokdur. (asıl kâide) Zarar izâle olunur Bir zarar kendi misliyle izâle olunamaz Zarar-ı âmmı def’ için zarar-ı hâs iht Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
3 Meşakkat teysiri celbeder. (asıl kâide) Bir iş zîk oldukda müttesi’ olur Zarûretler memnu’ olan şeyleri mübah kılar Zarûretler kendi mikdarlarınca Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
4 Âdet muhakkemdir (el-âdetü muhakkem) (asıl kâide) Nâsın isti’mali bir hüccettir ki onunla amel vâcib olur Ezmânın tağayyürü ile ahkâmın tağayyürü in Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
5 Kelâmın i’mâli ihmâlinden evlâdır (i’mâlü’l-kelâmi evlâ min ihmâlihi) (asıl kâide) Ma’nâ-yı hakikî müteazzir oldukda mecâza gidilir. Bir kelâmın i’ Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
6 Mevrid-i nassda içtihada mesağ yokdur. (asıl kâide) İçtihad ile içtihad nakzolunmaz. (asıl kâide) Alâ-hilâfi’l-kıyas sâbit olan şey sâire makîsün-al Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
7 Kim ki bir şeyi vaktinden evvel isti’cal eyler ise mahrumiyetle mu’âteb olur. (asıl kâide) Bekâ ibtidâdan esheldir. (asıl kâide) Her kim ki kendi ta Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
8 vize sınavları konu tekrarı yazılı
9 Tâbi’ olan şeye ayrıca hüküm verilemez. (asıl kâide) Bir şeye mâlik olan kimse ol şeyin zarûriyatından olan şeye dahi mâlik olur Asıl sâkıt oldukda Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
10 Aslın îfâsı kâbil olmadığı halde bedeli îfâ olunur. (asıl kâide) Sâkıt olan şey avdet etmez Teberru ancak kabz ile tamam olur Bir şeyde sebeb-i tem Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
11 Bi-kaderi’l-imkân şarta mürâat olunmak lâzım gelir. (asıl kâide) Cevâz-ı şer’î zamâna münâfi olur. (asıl kâide) Bir şeyin nef’i zamânı mukabelesinde Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
12 Gayrın mülkünde tasarrufla emretmek bâtıldır. (asıl kâide) Mübâşir müteammid olmasa da zâmin olur Mübâşir müteammid olmasa da zâmin olur Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
13 Hayvanatın kendiliğinden olarak cinâyet ve mazarratı hederdir Velâyet-i hâssa velâyet-i âmmeden akvâdır Raiyye yani teb’a üzerine tasarruf maslahata Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
14 Kişi ikrarıyla muaheze olunur Bürhan ile sâbit olan şey ıyânen sâbit gibidir Beyyine hilâf-ı zâhiri isbat için ve yemin aslı ibkâ içindir Beyyine Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
15 Kişi ikrarıyla muaheze olunur Bürhan ile sâbit olan şey ıyânen sâbit gibidir Beyyine hilâf-ı zâhiri isbat için ve yemin aslı ibkâ içindir Beyyine Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak yüz yüze
16/17 final sınavları konu tekrarı yazılı


  Önerilen Kaynak ve Okumalar
Kaynak Türü Kaynak Adı
Ders Notu ve Kitaplar  el-Veciz fî şerhi’l-kavaidi’l-fıkhiyye fî’ş-şeriati’l-İslâmiyye. / Abdülkerim Zeydan.
Diğer Kaynaklar  Açıklamalı Mecelle : (Mecelle-i ahkam-ı adliye). / Ahmed Cevdet Paşa
 Şerhu´l-kavaidi´l-fıkhiyye. / Mustafa Ahmed Zerka
 Osmanlı hukuk tarihinde mecelle. / Osman Öztürk
 Türk Hukuk Tarihinde Kanunlaştırma Faaliyetleri ve Mecelle (makale)/ Gözübenli, Beşir
 Ahmet Cevdet Paşa ve Mecelle´nin Tedvini (makale)/Yavuz, Hulusi


  Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi
    Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 60
    Ödev/Proje/Diğer 0 40
Toplam 100
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40
 
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60
Toplam 100

  Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı
No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı*
1 İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. 3
2 İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır 2
3 Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır 4
4 Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur 3
5 Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır 3
6 Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur 2
7 İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir 4
8 İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir 3
9 Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur 3
10 Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir 2
11 Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar 5
12 Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır 4
13 Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır 0
* Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.

  Öğrenci İş Yükü - AKTS
Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
    Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 4 56
    Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 5 70
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
    Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
    Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15
    Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 20 20
Toplam İş Yükü: 161
Toplam İş Yükü / 25 (s): 6.44
Dersin AKTS Kredisi: 6