|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
İslam Mezhepleri Tarihi Metinleri |
|
| Dersin Kodu |
: |
ILS345 |
|
| Dersin Türü |
: |
Seçmeli |
|
| Dersin Aşaması |
: |
Birinci Aşama (Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
3 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Güz (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
2 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Dr.Öğr. ÜyesiDr. YUSUF GÖKALP
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
Makalat ve Milel-Nihal türü eserlerin yazılış amacını ve özelliklerini bilir
Harici, Mürcii, Şii, Mutezili ve Sünni makalat geleneklerini tanır, tasnif eder, karşılaştırır
Mezhepler tarihi yazıcılığının aşamalarını bilir, dönemleri karşılaştırır
Mezhepler tarihi metinlerinin bilgi kaynağı olarak değerini açıklar
Mezhepler tarihi metinlerinde yer alan temel kavramları açıklar
Mezhepler tarihi metinlerinin dili, üslubu ve yöntemini kavrar
Mezhepler tarihi metinlerinin İslam düşüncesindeki yerini analiz eder
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
Yok |
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
İslam mezhepleri tarihi klasik kaynak eserlerini tanımak, okuyup anlama becerisi kazanmak |
|
| Dersin İçeriği |
: |
Makalat geleneğinin ortaya çıkışı; Makalat türü eserler ve özellikleri; Milel-Nihal türü eserler ve özellikleri; 73 fırka rivayeti ve mezhepler tarihi yazıcılığına etkisi; Harici, Zeydi-Mutezili, Mürcii, Şii, Zahiri ve Sünni makalat gelenekleri ve önemli temsilcileri; Osmanlıdan Cumhuriyet dönemine kadar İslam mezhepleri tarihi yazıcılığı; Günümüz İslam dünyasında mezhepler tarihi yazıcılığı; Mezhepler tarihi metinlerinde güvenilirlik sorunu; Bilgi kaynağı olarak mezhepler tarihi metinleri |
|
| Dersin Dili |
: |
Türkçe |
|
| Dersin Yeri |
: |
İlahiyat Fakültesi derslikleri |
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
İslam düşüncesinde makalat geleneğinin ortaya çıkışı |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
2 |
73 fırka rivayetinin mezhepler tarihi yazıcılığına etkisi |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
3 |
Makalat ve Milel-Nihal türü eserlerin özellikleri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
4 |
Mezhepler tarihi metinlerinin güvenilirlik sorunu |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
5 |
Mezhepler tarihi yazıcılığının aşamaları |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
6 |
Günümüz İslam dünyasında mezhepler tarihi yazıcılığı |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
7 |
Mezhepler tarihi metinlerinin diğer tarihi metinlerle mukayesesi ve İslam düşüncesindeki yeri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
8 |
Ara sınav |
Konu tekrarı |
Yazılı sınav |
|
9 |
Belli başlı makalat geleneklerinin ortaya çıkışı ve örnek metinler |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
10 |
Harici makalat geleneği; önemli temsilcileri, örnek metinler, temel kavramları |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
11 |
Mürcii makalat geleneği; önemli temsilcileri, örnek metinler, temel kavramları |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
12 |
Zeydi-Mutezili makalat geleneği; önemli temsilcileri, örnek metinler, temel kavramları |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
13 |
Şii makalat geleneği; önemli temsilcileri, örnek metinler, temel kavramları |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
14 |
Sünni makalat geleneği; önemli temsilcileri, örnek metinler, temel kavramları |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
15 |
Makalat geleneklerinin mukayesesi |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
16/17 |
Final haftası |
Konu tekrarı |
Yazılı sınav |
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 Kadir Gömbeyaz, "73 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine Etkisi", UÜİFD., c. 14 s. 2 (2005), ss. 147-160.
Sönmez Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, İstanbul 2010.
Osman Aydınlı, Osmanlıdan Cumhuriyet´e İslam Mezhepleri Tarihi Yazıcılığı, Ankara 2008.
|
| |
| Diğer Kaynaklar |
Ebu´l-Hasan el-Eşari, Makalatu´l-İslamiyyin, thk. Helmut Ritter, Wiesbaden 1980.
İbn Hazm, el-Fasl fi´l-Milel ve´l-Ehva ve´n-Nihal, Beyrut 1986.
Abdulkahir b. Tahir el-Bağdadi, Mezhepler Arasındaki Farklar, çev. E. Ruhi Fığlalı, İstanbul 1991.
eş-Şehristani, el-Milel ve´n-Nihal, Beyrut 1990.
Naşi el-Ekber, Mesailü´l-İmame, thk. Josef Van Ess, Beyrut 1971.
|
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
60 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
0 |
40 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
İslam Dini’nin temel kavramları, kaynakları, esasları, değerleri ve felsefesini tanımlar. |
4 |
|
2 |
Din olgusunun, insan ve toplum yapısının oluşmasına, değişmesine ve gelişmesine etkilerini açıklar. |
0 |
|
3 |
İslam Tarih ve Medeniyetinin oluşum ve gelişim süreçlerini açıklar. |
3 |
|
4 |
Müslüman toplumların sosyo-kültürel, dinî, siyasî ve iktisadî yapısını tanımlar. |
2 |
|
5 |
Temel dini metinleri okur, açıklar ve yorumlar. |
5 |
|
6 |
Bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak doğru dini bilgiye ulaşır, elde edilen bilgiyi değerlendirir ve kullanır. |
3 |
|
7 |
Günümüz ihtiyaçları çerçevesinde temel dinî problemleri tespit eder ve çözüm üretir. |
0 |
|
8 |
İslam tarihi, kültürü, sanat ve edebiyatı alanında bilgi ve beceri kazanır. |
2 |
|
9 |
Bilimsel ve felsefî alanda elde edilen birikimleri ilahiyat alanına taşır. |
2 |
|
10 |
İslami ilimler tarihinde ortaya konan bilimsel birikim ve tarihi tecrübeyi tasnif eder ve sorgular. |
2 |
|
11 |
İtikat, ibadet, ahlak ve muamelât açısından İslam dinini doğru olarak açıklar. |
0 |
|
12 |
Din, bilim, sanat, felsefe ve ahlakın birbirlerini tamamlayan unsurlar olduğunu ve birlikte düşünülmesi gerektiğini ayırt eder. |
0 |
|
13 |
İnanca ve kutsallık atfedilen değerlere saygı gösterir, bir arada yaşama kültürünü destekler. |
3 |
|
14 |
Dini değerlerin toplumda birleştirici, bütünleştirici, uzlaştırıcı rolüne uygun tutum ve davranışları destekler. |
0 |
|
15 |
Pratik din hizmetleri, din eğitimi ve öğretimi alanlarında görev yapar. |
0 |
|
16 |
Mesleki gelişiminin yanı sıra, ilgi yetenekleri doğrultusunda bilimsel, sosyal, kültürel ve sanatsal alanlarda öğrenme gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. |
0 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
14 |
2 |
28 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
1 |
14 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
0 |
0 |
0 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
5 |
5 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
1 |
5 |
5 |
|
Toplam İş Yükü: | 52 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 2.08 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 2 |
|
|
|