DERECE PROGRAMLARI  Ön Lisans Derecesi  Lisans Derecesi  Yüksek Lisans Derecesi

Ders Bilgileri Dersin Adı : Karahanlı Türkçesi Dersin Kodu : TE 313 Dersin Türü : Zorunlu Dersin Aşaması : Birinci Aşama (Lisans) Dersin Yılı : 3 Dersin Dönemi : Güz (16 Hafta) Dersin AKTS Kredisi : 6 Eğitici(ler)nin Adı : Prof.Dr. AYŞEHAN DENİZ ABİK Prof.Dr. AYŞEHAN DENİZ ABİK Dersin Öğrenme Kazanımları : Öğrenci, Türkçenin z/ş kolunun ilk islami yazı dili olan Karahanlı Türkçesini tanır. Karahanlı Türkçesi döneminin dil ve edebiyatını eski Türkçe ile karşılaştırararak değerlendirebilir. Karahanlı Türkçesinden sonra gelişen yazı dillerinin bu dönemle bağını görebilir. Karahanlı Türkçesi dönemini ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığı bakımından tanır. Türk kültür tarihinin Karahanlı kesitini tanır. Türkçenin sözvarlığının kaynak eserlerini tanır. Günümüz Türk lehçelerinin sözvarlığı ile Karahanlı sözvarlığı arasındaki ilgileri görür. Türk lehçelerinin dallanma, ayrışma zamanları hakkında bilgi sahibi olur. Dönem metinlerini çözümleyecek, yorumlayacak birikime sahip olur. Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze) Dersin Önkoşulları : Yok Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok Dersin Amacı : Türk dili tarihinde Karahanlı (Hakaniye) Türkçesi olarak değerlendirilen tarihi Türk yazı dilini diğer tarihi yazı dillerinden ayırt edici özellikleri ile tanıtmak Dersin İçeriği : Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı, dönemin eserlerinin sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi, Karahanlı tarihinin incelenmesi, Karahanlı Türkçesinin öncesi ve sonrası ile karşılaştırılması, kaynakça bilgisi, Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, Divanü Lugati’t-Türk’ün yazma metninden şiirler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları, Atabetü’l-Hakayık’ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, Rylands satırlar arası Kur’an Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama, söz varlığı, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. Dersin Dili : Türkçe Dersin Yeri : Derslik   Ders Planı Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri 1 Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı, dönemin eserlerinin sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi. Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 2 Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 3 Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 4 Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 5 Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 6 Kutadgu Bilig’in yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 7 Divanü Lugati’t-Türk’ün yazma metninden şiirler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları. eserin tanınması, metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 8 Ara Sınavı. 9 Divanü Lugati’t-Türk’ün yazma metninden şiirler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 10 Divanü Lugati’t-Türk’ün yazma metninden şiirler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 11 Atabetü’l-Hakayık’ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 12 Atabetü’l-Hakayık’ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 13 Atabetü’l-Hakayık’ın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 14 Rylands satırlar arası Kur’an Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama, söz varlığı, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 15 Rylands satırlar arası Kur’an Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama, söz varlığı, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları. metin çalışması Teorik anlatıma, öğrencinin de katılımı ile metinler üzerinde uygulama ve çözümlemeye dayalı dersler, ödevler. 16/17 Yarıyıl sonu sınavları.   Önerilen Kaynak ve Okumalar Kaynak Türü Kaynak Adı Ders Notu ve Kitaplar  D-K I, II, III (1982, 1984, 1985), Dankoff, R.- Kelly, J. , Mahmud al-Kaşgari, Compendium of the Turkic Dialects (Divan Lugat at-Turk), Harvard University, Washington.  DLT, Kaşgarlı Mahmud, Divanü Lugati’t-Türk Tıpkıbasım, Kültür Bakanlığı, Ankara, 1990.  Atalay I, Atalay, Besim (1985), Divanü Lugat-it- Türk Tercümesi I-IV, Türk Dil Kurumu Yayınları : 521, Ankara. Diğer Kaynaklar  Ata, Aysu (2004), Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası) Karahanlı Türkçesi (Giriş-Metin-Notlar-Dizin), Ankara.   Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 100     Ödev/Proje/Diğer 1 0 Toplam 100 Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40   Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100 Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60 Toplam 100   Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı* 1 Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurabilir. Soru sorar, gözlem yapar, eleştirisel ve yapıcı düşünerek, akademik dürüstlük ilkelerine uyar, girişimcidir. 3 2 Lisans öğrenimi boyunca ve daha sonraki iş hayatı için gerekli olabilecek temel bilgi teknolojilerini kullanmayı öğrenir ve uygulama kapasitesini yükseltir. 2 3 Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini izleyebilir. 4 4 Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar. 3 5 Türkolojinin temel kavramlarının önemini bilir ve fark eder. 5 6 Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir. 4 7 Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar. 2 8 Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle çözümler. 5 9 Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapabilir. 3 10 Türkoloji ile ilgili sorunları kavrayıp çözer. 3 11 Eski ve yeni metinleri kavrayıp tartışabilir. 4 12 Filolojik ve dilbilimsel bakışı edinir. 4 13 Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanma becerisi kazanır. 3 14 Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur. 4 15 Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşabilme ve onlardan etkin biçimde yararlanabilme yeteneğine sahip olur. 3 16 Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olabilir. 4 17 Türkoloji sorunlarına çözüm üretip Türkolojinin gelişmesine katkıda bulunur. 5 18 Türkoloji ile ilgili kavramları anlayabilecek, meslektaşları ile iletişim kuabilecek yabancı dil bilgisine sahip olur. 2 19 Alanındaki uygulamalara yeterli olacak şekilde bir yabancı dili (Mesleki yabancı dil) A2 seviyesinde bilir. 2 20 Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi konusunda bilinçlidir ve bilgi sahibidir. 3 * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.   Öğrenci İş Yükü - AKTS Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders ile İlgili Çalışmalar     Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 4 56     Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 4 56 Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar     Ödev, Proje, Diğer 1 10 10     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 20 20     Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 20 20 Toplam İş Yükü: 162 Toplam İş Yükü / 25 (s): 6.48 Dersin AKTS Kredisi: 6