|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
Türk Dili Tarihi |
|
| Dersin Kodu |
: |
TE 105 |
|
| Dersin Türü |
: |
Zorunlu |
|
| Dersin Aşaması |
: |
Birinci Aşama (Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
1 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Güz (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
3 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Dr.Öğr. ÜyesiDr. ENGİN ÇETİN
Dr.Öğr. ÜyesiDr. ENGİN ÇETİN
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
Dil tarihi araştırmalarının malzemesini, kaynaklarını ve yöntemini kavrar.
Dil tarihi malzemesinden yola çıkarak dilin en eski dönemleri üzerinde düşünebilir.
Çin kaynaklarındaki Hun dili malzemesini bilir, özelliklerini öğrenir.
Türkçenin r/l kolunu oluşturan Tuna Bulgarcası, Volga Bulgarcası ve Çauvşça dil malzemesini karşılaştırabilir, ilgisini ortaya koyar.
Altay dilleri teorisini, teorinin dayanaklarını ve güçsüz yönlerini bilir.
Türkçenin z/ş koluna ait ilk yazı dili olan Eski Türkçe dönemini eserleri ve özellikleriyle bilir.
Eski Türkçe Karahanlı Türkçesi ilişkisini anlar, iki dönemi benzer ve farklı yönleriyle kavrar.
13. yy.´a kadar gelişen tarihi Türk yazı dillerini diğer tarihi ve çağdaş lehçelerle karşılaştırabilir.
Dil tarihi araştırmalarının malzemesini, kaynaklarını ve yöntemini kavrar.
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
Yok |
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
Yazılı ilk kaynaklardan itibaren Türk dili tarihini 13. yüzyıla kadar özellikleri ile tanıtmak, öğrenciyi yazı ile izlenemeyen dönemler hakkında bilgilendirmek.
|
|
| Dersin İçeriği |
: |
Genel olarak dil tarihinin malzemesi, yararlandığı bilim dalları, diller arası ilişkiler, dil tarihi ve Türk dili tarihine ilişkin kaynak (bibliyografya) bilgisi. |
|
| Dersin Dili |
: |
Türkçe |
|
| Dersin Yeri |
: |
Derslik |
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
Genel olarak dil tarihinin malzemesi, yararlandığı bilim dalları, diller arası ilişkiler, dil tarihi ve Türk dili tarihine ilişkin kaynak (bibliyografya) |
Hun dili malzemesi ve özelikleri ödev olarak verilecektir.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
2 |
Çin kaynaklarındaki Türkçe malzeme, Hunca bu malzemenin ses bilgisi özellikleri, tarihi ve çağdaş Türk yazı dilleriyle karşılaştırmalı olarak karşılaştırma |
Tuna Bulgarları ve dil malzemesi bu malzzemenin özelikleri ödev olarak verilecektir.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
3 |
Tuna Bulgarcasına ait malzemenin tanıtımı ve ses bilgisi özellikleri, tarihi zemin, tarihi lehçeler ve günümüz lehçeleri ile karşılaştırma.
|
Tuna Bulgarcası, Volga Bulgarcası ve Çuvaşçanın ilgisi ve ses denklikleri konusu ödev olarak verilecektir.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
4 |
Türkçenin r/l kolu ve z/ş kolu arasındaki denklik ve Altay dilleri ilişkisi. |
Altay Dilleri teorisi ve teorinin dayanakları konusu ödev olarak verilecektir.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
5 |
Altay Dilleri teorisinin dayanakları, teorinin savunucuları.
|
Altay dilleri, bu dillerin yazılı ilk malzemeleri vb. ödev olarak verilecektir.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
6 |
Altay dilleri olarak değerlendirilen diller, Türkçe, Moğolca, Mançu-Tunguz dilleri, Korece ve Japoncanın tarihi malzemelerinin karşılaştırılması. |
Altay Dilleri teorisinin güçsüz noktaları araştırılacaktır.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
7 |
Altay Dilleri Teorisine karşı çıkan araştırmacıların dayanakları, eleştirileri.
|
Altay Dilleri teorisinin güçsüz noktaları araştırılacaktır.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
8 |
Ara sınav.
|
|
|
|
9 |
z/ş kolunun en eski yazılı belgeleri, Orhon yazıtları, yazıtların bulunuşu, Orhon Türkçesi dil özellikleri, alfabenin özellikleri. |
Orhon Türkçesi metinleri, metinler üzerindeki çalışmalar ödev olarak verilecektir.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
10 |
Orhon Türkçesi metinleri, metin yayınları, konuyla ilgili temel kaynaklar (bibliyografya).
|
Uygurca metinler, Uygurların bağlı oldukları inanç sistemleri, Uygurcanın dil özellikleri konuları araştırılacaktır.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
11 |
Uygurca metinlerin bulunması, işlenmesi, Uygurların dahil oldukları inanç çevreleri, Uygur metinlerinin yazımında kullanılan alfabeler. |
İlk İslami Türk yazı dili olarak Karahanlı Türkçesi konusu ödev olarak verilecektir.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
12 |
Uygurca ile Karahanlıca arasındaki ilişkiler, ilk İslami Türk yazı dili olarak Karahanlı Türkçesi, eserleri, Karahanlı tarihi.
|
Karahanlı Türkçesinin metinleri konusu araştırılacaktır.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
13 |
Dönem eserleri, Divanü Lügati’t-Türk, Kutadgu Bilig, Atebetü’l-Hakayık, Rylands Kuran Tercümesinin tanıtımı, özellikleri, yapılan çalışmalar.
|
Karahanlı Türkçesinin metinleri konusu araştırılacaktır.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
14 |
Karahanlı Türkçesinin ses bilgisi, biçim bilgisi vb. özellikleri açısından ayırt edici yönleri.
|
Karahanlı Türkçesinin metinleri konusu araştırılacaktır.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
15 |
Karahanlı Türkçesinin ses bilgisi, biçim bilgisi vb. özellikleri açısından ayırt edici yönleri.
|
Karahanlı Türkçesinin metinleri konusu araştırılacaktır.
|
düz anlatım, tartışma
|
|
16/17 |
yarıyıl sonu sınavları |
|
|
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 AKAR, Ali (2006) Türk Dili Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul.
BASKAKOV, N. A. (2006) Türk Dillerinin Tarihi – Tipolojik Sesbilimi, (çev.: Kenan Koç – Oktay Selim Karaca) Multilingual Yayınları, İstanbul.
CAFEROĞLU, Ahmet (1988) Türk Dili Tarihi I-II, Enderun Kitabevi, İstanbul.
ERCİLASUN, Ahmet B. (2004) Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara.
JOHANSON, Lars (1998) “History of Turkic”, Turkic Languages (ed.: Lars Johanson - Eva Agnes Csato), Newyork.
TEKİN, Talat – Mehmet Ölmez (1999) Türk Dilleri - Giriş, Simurg Yayınları,
İstanbul.
YILMAZ, Emine - Nurettin Demir (2003) Türk Dili El Kitabı, Grafiker Yayınları,
İstanbul.
|
| |
| Diğer Kaynaklar |
DİVİTÇİOĞLU, Sencer (2006) “Hunca beyit ve ötesi”, Orta-Asya Türk Tarihi Üzerine Altı Çalışma, İmge Kitabevi, Ankara, s. 23-27.
TEKİN, Talat (1993) Hunların Dili, Doruk Yayınları, Ankara.TEKİN, Talat (1969), “Zetacism and sigmatism in Proto-Turkic”, Acta Orientalia Hungarica 12:1, 51-80.
|
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
100 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
1 |
0 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurabilir. Soru sorar, gözlem yapar, eleştirisel ve yapıcı düşünerek, akademik dürüstlük ilkelerine uyar, girişimcidir. |
1 |
|
2 |
Lisans öğrenimi boyunca ve daha sonraki iş hayatı için gerekli olabilecek temel bilgi teknolojilerini kullanmayı öğrenir ve uygulama kapasitesini yükseltir.
|
1 |
|
3 |
Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel gelişim sürecini izleyebilir.
|
4 |
|
4 |
Türk Dili ve Edebiyatının tarihi ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar.
|
4 |
|
5 |
Türkolojinin temel kavramlarının önemini bilir ve fark eder.
|
5 |
|
6 |
Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir.
|
4 |
|
7 |
Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yerini kavrar.
|
4 |
|
8 |
Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle çözümler.
|
4 |
|
9 |
Dil, kültür, edebiyat ilişkisini çözümleyici çalışmalar yapabilir.
|
5 |
|
10 |
Türkoloji ile ilgili sorunları kavrayıp çözer.
|
5 |
|
11 |
Eski ve yeni metinleri kavrayıp tartışabilir.
|
4 |
|
12 |
Filolojik ve dilbilimsel bakışı edinir.
|
4 |
|
13 |
Edebi metin çözümlemede bilimsel yöntemleri ve filolojik bilgileri etkin olarak kullanma becerisi kazanır.
|
5 |
|
14 |
Bağımsız veya grupla birlikte edebi metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur.
|
4 |
|
15 |
Alanı ile ilgili başvuru kaynaklarına ulaşabilme ve onlardan etkin biçimde yararlanabilme yeteneğine sahip olur.
|
5 |
|
16 |
Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olabilir.
|
5 |
|
17 |
Türkoloji sorunlarına çözüm üretip Türkolojinin gelişmesine katkıda bulunur.
|
4 |
|
18 |
Türkoloji ile ilgili kavramları anlayabilecek, meslektaşları ile iletişim kuabilecek yabancı dil bilgisine sahip olur. |
4 |
|
19 |
Alanındaki uygulamalara yeterli olacak şekilde bir yabancı dili (Mesleki yabancı dil) A2 seviyesinde bilir. |
1 |
|
20 |
Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi konusunda bilinçlidir ve bilgi sahibidir. |
1 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
13 |
2 |
26 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
13 |
2 |
26 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
1 |
1 |
1 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
10 |
10 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
1 |
10 |
10 |
|
Toplam İş Yükü: | 73 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 2.92 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 3 |
|
|
|