|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
Mezhepler Tarihi Metodolojisi |
|
| Dersin Kodu |
: |
TİB 763 |
|
| Dersin Türü |
: |
Seçmeli |
|
| Dersin Aşaması |
: |
İkinci Aşama (Yüksek Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
1 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Güz (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
6 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Dr.Öğr. ÜyesiDr. İSMAİL YÜRÜK
Dr.Öğr. ÜyesiDr. YUSUF GÖKALP
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
Mezhepler tarihi anabilim dalının amacı, lüzumu ve diğer bilim dallarıyla ilişkisini açıklar
Din anlayışındaki farklılaşmaları mezhepler üstü yaklaşımla analiz eder
Mezhepler tarihi alanında takip edilen yöntem ve teknikleri bilir
Mezhepler tarihinin temel inceleme alanlarını sayar
Mezhepler tarihinin temel kaynaklarını tanır, tasnif eder ve değerlendirir
Mezhepleri zihniyet yapılarına göre tasnif eder
Mezhepler tarihi anabilim dalının temel sorunlarına işaret eder
Mezhep kavramını açıklar, itikadi ve fıkhi mezhepler arasındaki farkı vurgular
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
Yok |
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
İslam Mezhepleri Tarihi alanında bilimsel kriterlere uygun olarak akademik düzeyde araştırma yapabilme becerisi kazandırmak |
|
| Dersin İçeriği |
: |
İslam mezhepleri tarihi araştırmalarında takip edilen yöntem ve teknikler; kaynak eserler ve özellikleri; Mezhepler tarihinin temel kavramları; Tarih boyunca İslam mezhepleri tarihi yazıcılığı; Zihniyetlerine göre mezhep tipolojileri; Mezhepler tarihi literatürü |
|
| Dersin Dili |
: |
Türkçe |
|
| Dersin Yeri |
: |
Yüksek lisans dersliği |
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri |
Toplum Bilimlerde Yorumcu Yaklaşım, ed. Paul Rabinow-William Sullivan, İst. 1990, ss. 1-44; Niyazi Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi ilgili kısımlar |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
2 |
İlahiyat sosyal bilim ilişkisi ve mezhepler tarihçiliği |
Julien Freund, Beşeri Bilim Teorileri, Ankara 1997; Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, 13-16 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
3 |
İslam mezhepleri tarihinin temel kavramları |
DİA, "Mezhep" mad.; "Makalat" mad.; "Milel-Nihal" mad.; "Sünnet" mad.; "Bidat" mad.; KUtlu, Mezhepler Tarihine Giriş, ss. 30-36 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
4 |
İslam mezhepleri tarihinin inceleme alanları |
Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, 23-30 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
5 |
İslam mezhepleri tarihinin temel kaynakları ve özellikleri |
Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, 90-120 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
6 |
İslam mezhepleri tarihinin temel kaynakları ve özellikleri |
Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, 90-120 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
7 |
İslam mezhepleri tarihi alanında yapılan çağdaş çalışmalar |
Literatür taraması |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
8 |
Ara sınav |
Konu tekrarı |
Yazılı sınav |
|
9 |
İslam mezhepleri tarihi araştırmalarında takip edilen yöntemler |
İslam Mezhepleri Tarihi el Kitabı ss.19-62 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
10 |
İslam mezhepleri tarihi araştırmalarında uygulanan teknikler |
İslam Mezhepleri Tarihi el Kitabı ss.19-62 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
11 |
Zihniyetlerine göre mezhep tipolojileri |
Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, 55-65 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
12 |
Mezheplerin doğuşunda etkili olan sebepler |
E. Ruhi Fığlalı, Günümüz İslam Mezhepleri, ss. 20-110; Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, 55-65 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
13 |
Tarih boyunca İslam mezhepleri tarihi yazıcılığı |
Osman Aydınlı, İslam Mezhepleri Tarihi Yazıcılığı, ss. ilgili kısımlar |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
14 |
Cumhuriyet döneminde İslam mezhepleri tarihçiliği |
Osman Aydınlı, İslam Mezhepleri Tarihi Yazıcılığı, ss. ilgili kısımlar |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
15 |
İslam mezhepleri tarihi anabilim dalının temel problemleri |
Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, ss. 121-145 |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
|
16/17 |
Final Sınavı |
Konu tekrarı |
Yazılı sınav |
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 Sönmez Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, İstanbul 2010.
Osman Aydınlı, Osmanlı´dan Cumhuriyet´e İslam Mezhepleri Tarihi Yazıcılığı, Ankara 2008.
E. Ruhi Fığlalı, "İslam Mezhepleri Tarihi Araştırmalarında Karşılaşılan Bazı Problemler", Uluslararası Birinci İslam Araştırmaları Sempozyumu, İzmir 1985.
Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine Zihniyet Çözümlemeleri, Ankara 2012.
|
| |
| Diğer Kaynaklar |
M. Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, çev. E. Ruhi Fığlalı, İzmir 1985.
E. Ruhi Fığlalı, "İtikadi Mezheplerin Doğuşu ve Günümüzdeki Durumları", TDV Kadın Kolları Genel Merkezinde verilen Konferans metni, Ankara 1996.
DİA, "Mezhep" mad.; "sosyal Bilimler" mad.; "İlahiyat" mad.
|
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
60 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
1 |
40 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. |
3 |
|
2 |
İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır |
4 |
|
3 |
Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır |
3 |
|
4 |
Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur |
5 |
|
5 |
Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır |
5 |
|
6 |
Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur |
2 |
|
7 |
İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir |
2 |
|
8 |
İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir |
3 |
|
9 |
Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur |
1 |
|
10 |
Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir |
1 |
|
11 |
Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar |
4 |
|
12 |
Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır |
4 |
|
13 |
Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır |
1 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
14 |
3 |
42 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
4 |
56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
1 |
10 |
10 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
10 |
10 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
1 |
20 |
20 |
|
Toplam İş Yükü: | 138 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 5.52 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 6 |
|
|
|