|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
İslamın İlk Dönemlerinde Fikri ve Siyasi Oluşumlar (I. Asır) |
|
| Dersin Kodu |
: |
TİB 729 |
|
| Dersin Türü |
: |
Seçmeli |
|
| Dersin Aşaması |
: |
İkinci Aşama (Yüksek Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
1 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Güz (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
6 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Dr.Öğr. ÜyesiDr. YUSUF GÖKALP
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
Din anlayışındaki farklılaşmaları mezhepler üstü yaklaşımla analiz eder
Mezheplerin ortaya çıkmasında etkili olan faktörleri sayar
Haricilik, Mürcie, Mutezile ve Şia´nın doğuş sürecini açıklar
Mezheplerin İslam düşüncesi içerisindeki yerini açıklar
Mezhepler tarihinin temel kaynaklarını tanır, tasnif eder ve değerlendirir
Dört Halife ve Emeviler dönemini İslam Mezhepler Tarihi Anabilimdalı açısından analiz eder
İslam mezhepleri tarihi yazıcılığının amacı ve fonksiyonunu bilir
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
Yok |
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
İslam düşünce tarihinin ilk dönemlerinde ortaya çıkan siyasi-itikadi nitelikli mezhepler ve bunların içerisinde yer aldığı din anlayışlarının genel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak, alanla ilgili analiz, yorum ve mukayese becerisi kazanmak
|
|
| Dersin İçeriği |
: |
Dört halife dönemi ve imamet mücadelesi; Emeviler dönemi ve ilk Şii hareketler; Büyük Günah problemi ve Hariciler; İman nazariyasi ve Mürcie; Mutezile ve beş esasın ilk tezahürleri; Ashabu´l-Hadis ve Ashabu´r-Rey´in doğuşu |
|
| Dersin Dili |
: |
Türkçe |
|
| Dersin Yeri |
: |
Yüksek Lisans dersliği |
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
Din, mezhep, cemaat ve tarikat kavramlarının içeriği |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
2 |
Mezhepler tarihi araştırmalarında takip edilen yöntem ve teknikler |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
3 |
Mezhepler tarihinin tanımı, amacı, lüzumu, diğer bilimlerle ilişkisi ve temel kavramları |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
4 |
İslam Mezhepler tarihi klasik kaynakları |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
5 |
Din-mezhep ilişkisi, mezhep taassubu, mezhepler üstü yaklaşım |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
6 |
Mezheplerin doğuşunda etkili olan sebepler |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
7 |
Mezheplerin doğuşunda etkili olan sebepler |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
8 |
Ara sınav |
Konu tekrarı |
Yazılı sınav |
|
9 |
Dört halife dönemi ve imamet mücadelesi |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
10 |
Emeviler dönemi ve ilk Şii hareketler |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
11 |
Büyük Günah problemi ve Hariciler |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
12 |
İman nazariyasi ve Mürcie |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
13 |
Mutezile ve beş esasın ilk tezahürleri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
14 |
Ashabu´l-Hadis ve Ashabu´r-Rey´in doğuşu |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
15 |
İlk dönem İslam tarihinde mezhepler tarihi yazıcılığı |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
16/17 |
Final sınavı |
Konu tekrarı |
Yazılı sınav |
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 Adem Apak, Anahatlarıyla İslam Tarihi 2, İstanbul 2008.
İslam Mezhepleri Tarihi, ed. Hasan Onat-Sönmez Kutlu, Grafiker yay. Ankara 2012.
Saffet Sarıkaya, İslam Düşünce Tarihinde Mezhepler, Rağbet Yay., İstanbul 2009.
Hasan Onat, Emeviler Devri Şii hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Diyanet yay., Ankara 1999.
Adem Apak, Anahatlarıyla İslam Tarihi 3, İstanbul 2008.
Gerlof Van Vloten, Emeviler Devrinde Arap Hakimiyeti, Şia ve Mesih Akideleri Üzerine Araştırmalar, Ankara 1986.
|
| |
| Diğer Kaynaklar |
M. Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, İzmir 1985
Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine Zihniyet Çözümlemeleri, OTTO yay., Ankara 2012
Ali Sami en-Neşşar, İslam´da Felsefi Düşüncenin Doğuşu I-II, çev. Osman Tunç, İstanbul 1999.
Cem Zorlu, Abbasilere Yönelik Dini ve Siyasi İsyanlar, Ankara 2001.
|
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
60 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
1 |
40 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. |
3 |
|
2 |
İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır |
4 |
|
3 |
Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır |
1 |
|
4 |
Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur |
5 |
|
5 |
Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır |
4 |
|
6 |
Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur |
2 |
|
7 |
İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir |
3 |
|
8 |
İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir |
3 |
|
9 |
Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur |
2 |
|
10 |
Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir |
1 |
|
11 |
Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar |
3 |
|
12 |
Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır |
3 |
|
13 |
Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır |
0 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
14 |
3 |
42 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
4 |
56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
1 |
10 |
10 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
10 |
10 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
1 |
20 |
20 |
|
Toplam İş Yükü: | 138 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 5.52 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 6 |
|
|
|