DERECE PROGRAMLARI  Ön Lisans Derecesi  Lisans Derecesi  Yüksek Lisans Derecesi

Ders Bilgileri Dersin Adı : Kaya Mekaniği I Dersin Kodu : J 311 Dersin Türü : Zorunlu Dersin Aşaması : Birinci Aşama (Lisans) Dersin Yılı : 3 Dersin Dönemi : Güz (16 Hafta) Dersin AKTS Kredisi : 4 Eğitici(ler)nin Adı : Dr.Öğr. ÜyesiDr. İSMAİL ALTAY ACAR Dersin Öğrenme Kazanımları : Kaya mekaniği temel prensiplerini öğrenir. Kaya kazılarının temel prensiplerini öğrenir. Kayaçlarda tasarım ve problem çözümlerini anlar. Kayaçların malzeme kullanımındaki prensiplerini öğrenir. Bilgisayar yazılımları ile kaya mekaniği problemlerini çözebilme yeteneğini kazanır. Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze) Dersin Önkoşulları : Yok Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok Dersin Amacı : Öğrencileri kaya mekaniğinin temel prensipleri hakkında bilgilendirerek, kaya malzemelerinin kullanım alanlarının tanımlanması, kaya içinde ve üstündeki tasarımları yapabilme kabiliyeti kazandırmaktır. Dersin İçeriği : Bu ders kaya mekaniğinin pratik kavramlarını kapsamaktadır. İçerilen konular, kaya kütlesi sınıflandırmaları, süreksizliklerin kesme mukavemeti, tünel ve şev stabilitesi, güvenlik sayısı, olası yenilmeler, kaya düşmesi analizleri, yerinde ve oluşturulan gerilmeler, kaya kütlesi özellikleri, dayanımsız kayaçlarda tünel açma, kaya bulonları ve donatıları, püskürtme betonla iksalama ve kayaçlarda patlatma hasarları Dersin Dili : Türkçe Dersin Yeri : Derslik, Laboratuvar ve Saha   Ders Planı Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri 1 Kaya mekaniğine Giriş; Tarihsel gelişim, kaya mekaniği uygulama alanları Literatür çalışması Kütüphane, ve internet çalışmaları 2 Kayacın Tanımlanması; Malzeme ve kütle ölçeğinde tanımlama, mekanik özellikler, saha çalışmaları, Hoek ve Brown Kriteri Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 3 Yeraltısuyu; Kayaç içinde su, basınç ve akma kavramı Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 4 Kaya Ayrışması; Ayrışma zonları ve derecelerinin tanımlanması Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 5 Gerilme; Kuvvetler, gerilmeler ve bunların etkileri, kayadaki gerilmelerin kaynağı ve sebepleri, gerilme ölçüm yöntemleri Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 6 Kaya Davranışının Ölçümü, Tahmini ve İzlenmesi; Tasarım yöntemleri, gerilme ve deformasyonların sahada ölçüm yöntemleri, dinamik elastik davranış, şişme davranışı, eklem deformasyonu, sertlik ve uyum Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 7 Süreksizliklerin Davranışı; Kesme mukavemetinin tanımlanması Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 8 Arasınav Önceki derslerin tekrarı Masa başı çalışma 9 Kaya Kazısı ve Duraylılığı; Patlatma yöntemleri, mekanik yöntemler, şev stabilitesi Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 10 Şev Tasarımı; Kaya düşmeleri, kaymalar, kaymalar, devrilmeler, deney ve tasarım yöntemleri Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 11 Tünel Mühendisliği; Tünel kazılarında gerilme ve deformasyon dağılımları, kaya donatıları Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 12 Taş Ocakları ve Kayacın Kullanımı; Kaya Malzemeleri, kaynakların değerlendirilmesi, kaya dolgular, balast, beton ve yol yapım agregaları Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 13 Kaya Temelleri; Temel tipleri, sığ temeller, derin temeller, temel saha çalışmaları ve temel tasarımı Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 14 Kaya Mekaniği Bilgisayar Yazılımlarının Tanıtılması; RocScience ve Plaxis yazılımlarının öğrenci versiyonları ile problem çözümleri (1) Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 15 Kaya Mekaniği Bilgisayar Yazılımlarının Tanıtılması; RocScience ve Plaxis yazılımlarının öğrenci versiyonları ile problem çözümleri (2) Bir önceki dersin tekrarı ve verilen ödevlerin yapılması Masa başı çalışma 16/17 Final Sınavı Dönem derslerinin çalışılması Masa başı çalışma   Önerilen Kaynak ve Okumalar Kaynak Türü Kaynak Adı Ders Notu ve Kitaplar  Hoek E and Bray J. W. 1981. Rock Slope Engineering. Institution of Mining and Metallurgy  Goodman R. E. 1989. Introduction to Rock Mechanics. 2nd Edt. Wiley  Jaeger J. C., N. G.W. Cook, and R. W. Zimmerman. 2009. Fundamentals of Rock Mechanics. 4th Edt. Blackwell Publishing  Hoek E and Brown E. T. 1980. Underground Excavations in Rock. Institution of Mining and Metallurgy.  Hudson J. A. and Harrison J. P. 2000. Engineering Rock Mechanics-An Introduction to the Principles. Pergamon  Hudson J. A. and Harrison J. P. 2000. Engineering Rock Mechanics-Part 2 illustrative worked examples. Pergamon Diğer Kaynaklar   Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 60     Ödev/Proje/Diğer 7 40 Toplam 100 Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40   Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100 Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60 Toplam 100   Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı* 1 Jeolojik olayları üç boyutlu düşünebilir, yorumlayabilir, analiz ve sentez yapabilir. 5 2 Mühendislik uygulamaları için gerekli olan yöntem ve araçları seçer ve kullanır. 5 3 Bilişim teknolojilerini etkin kullanır. 5 4 Deney tasarlar ve uygular, veri toplayarak sonuçları analiz edip yorumlayabilir. 5 5 Jeolojik problemlerin çözümüne yönelik bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda aktif çalışır, sorumluluk alabilir. 5 6 Bilgiye erişme amaçlı kaynak araştırması yapabilir, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını aktif kullanabilir. 4 7 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincine sahiptir; bilim ve teknolojideki gelişmeleri izler ve kendini sürekli yeniler, 5 8 Temel Jeolojik bilgileri, Matematik ve Fen bilimleri ile ilgili konularda yeterli alt yapıya sahip olur ve bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik çözümlerinde kullanabilir 5 9 Mesleki ve etik sorumluluk bilincindedir, Proje yönetimi, işyeri uygulamaları, çevre ve iş güvenliği konularında bilinçlidir ve mühendislik uygulamalarının hukuksal sonuçlarının farkındadır. 5 10 Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerinin bilincindedir. 5 11 Girişimcilik ve yenilikçilik konularının farkındadır ve çağın sorunları hakkında bilgi sahibidir ve çözüm üretebilir. 5 12 jeolojik problemleri tanıyabilir, kurgulayabilir ve bunlara çözüm üretebilir 5 13 Jeolojik problemler ile ilgili saptanan çözümlerin toplumsal etkilerini kavrar 5 14 Mühendislik problemlerini saptar, tanımlar, formüle ederek çözer; bu amaçla uygun analitik yöntemleri ve modelleme tekniklerini seçer ve uygular 5 15 Hertürlü yeraltı ve yer üstü doğal kaynakları ve doğal olarak gelişen Jeolojik tehlikeleri araştırabilir ve rapor yazar 5 16 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurar en az bir yabancı dil bilgisine sahiptir. 3 17 Jeolojik uygulamalar için gerekli teknikleri ve araçları kullanır. 5 18 Jeolojik kayaç türlerini tanır, harita çizer, jeolojik kesitler çıkarır. 3 19 Mesleki gelişiminin yanı sıra, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, sosyal, kültürel ve sanatsal alanlarda öğrenme gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. 2 * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.   Öğrenci İş Yükü - AKTS Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders ile İlgili Çalışmalar     Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42     Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 3 42 Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar     Ödev, Proje, Diğer 7 2 14     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 2 2     Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 2 2 Toplam İş Yükü: 102 Toplam İş Yükü / 25 (s): 4.08 Dersin AKTS Kredisi: 4