DERECE PROGRAMLARI  Ön Lisans Derecesi  Lisans Derecesi  Yüksek Lisans Derecesi

Ders Bilgileri Dersin Adı : Process Control Dersin Kodu : EEE423 Dersin Türü : Seçmeli Dersin Aşaması : Birinci Aşama (Lisans) Dersin Yılı : 4 Dersin Dönemi : Güz (16 Hafta) Dersin AKTS Kredisi : 5 Eğitici(ler)nin Adı : Doç.Dr. İLYAS EKER Dersin Öğrenme Kazanımları : Proses kontrol sistemlerinin sınıflandırılması açıklar Kontrol akış diyagramlarını tanımlar Proses değişkenlerinin fiziksel karakteristiklerini tanımlayarak matematiksek modellerini açıklar PID tipi açık ve kapalı devre kontrolcü tasarımını üretir Üretim hattında farklı kontrol yapılarının kurulmasını açıklar Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze) Dersin Önkoşulları : Yok Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok Dersin Amacı : Proses değişkenlerinin kontrolüne yönelik olarak kontrol sistemlerin analizleri, modellenmesi, kontrolcü tasarımı ve farklı kapalı devre kontrol yapılarına yönelik bilgilerin bir bütünlük içerisinde verilmesi Dersin İçeriği : Endüstriyel sistemlerin kontrolüne giriş. Blok diyagrams ve kontrol. Semboller, proses modellemesi. kütle, enerji ve madde balans denklemleri. Yaklaşık proses modelleri. Doğrusallaştırma. Kontrolcüler, eyleyiciler ve kontrol döngüsünde kullanılmaları. Sensörler ve sinyal iletişimi. Zaman ve frekans aralığında Açık ve kapalı devre PID kontrolcü tasarımı. Reaksiyon-eğri metodu (Ziegler-Nichols). Sürekli osilasyon metodu, çeyrek büyüklük metodu, Cohen-Coon reaksiyon metodu. Debi statik ve dinamik özellikleri. Basınç ve seviye kontrol döngüleri. Gelişmiş kontrol metotları: ardışık, ileri beslem, kesme, dupleks, seçici ve ortalama kontrol metotları. Isı ve kütle transferleri. Analok ve dijital çalışma. Ölçüm aralığı. Dersin Dili : İngilizce Dersin Yeri : Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Derslikleri (E1-E7 Zemin Kat)   Ders Planı Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri 1 Giriş ve içerik Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulama 2 Açık ve kapalı devre proses kontrol şekilleri, özellikleri, analizleri Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 3 Fiziksel proses kontrol sistemlerinin blok diyagramlarının çizilmesi Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 4 Proses sistemlerinin matematiksel modellenmesi Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 5 Kütle denge modeli Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 6 Enerji denge modeli Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 7 Bileşen denge modeli Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 8 Arasınav Yazılı sınav 9 Sıcaklık, basınç, seviye, debi ve bileşen kontrol döngüleri için kontrolör tasarımı Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 10 Açık devre PID kontrolör tasarımı Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 11 Kapalı devre PID kontrolör tasarımı Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 12 Gerçek sistemde PID set değerlerinin ayarlanması Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 13 Geribeslemeye ilave performans artırıcı kontrol yapıları Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 14 Grup ve küme kontrol şekilleri, değerlendirilmesi, analizleri Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 15 Ortalama control, seçiciler Kaynak kitaptan bilgilerin tekrarı Uygulama çalışması ön bilgileri Düz anlatım, sunu ve deneysel uygulam 16/17 Final sınavı Yazılı sınav   Önerilen Kaynak ve Okumalar Kaynak Türü Kaynak Adı Ders Notu ve Kitaplar  1.Seborg DE,Edgar TF, Mellichamp, DA, Process Dynamics ans Control, Wiley, 1989  2. Luyben W.L., Process Modeling, Simulation, and control for Chemical Engineers, MÖcGraw Hill, 1990.  3. Stephanopoulos, G., Chemical Process Control, Prentice Hall., New Jersey, 1984.  4. Ders notları Diğer Kaynaklar   Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 100     Ödev/Proje/Diğer 0 0 Toplam 100 Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40   Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100 Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60 Toplam 100   Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı* 1 • Matematik ve fiziğin, mühendisliğin temellerini oluşturan dallarında yetkinliğe sahip olma 2 2 • Elektrik-elektronik mühendisliğinin temel konularındaki ana bilgilere hakim olma 3 3 • Temel mühendislik ve elektrik-elektronik mühendisliği konularında edinilen bilgilerin oluşturduğu işlevsel bütünlüğü kavrama 4 4 • Edinilen mesleki bilgilerden yola çıkarak problem saptama, saptanan problemi analiz edebilme 5 5 • Temel mühendislik bilgilerini kullanarak verilen kuramsal bir problemi bilimsel olarak formüle edebilme ve çözebilme 4 6 • Bilgisayar ve bilişim teknolojilerine yatkınlık 4 7 • İngilizce olarak yazılmış, mesleği ile ilgili ya da daha genel bir bilimsel metni ana hatlarıyla anlayacak düzeyde İngilizce bilme 3 8 • Elektrik-elektronik mühendisliği bilgilerini mesleğe özgü alet ve cihazlar üzerinde uygulayabilme 5 9 • Bildiği bir programlama dilinde belirli bir amaca yönelik bilgisayar programı yazabilme 1 10 • Gerektiğinde bireysel olarak, hedef odaklı bir çalışma programı oluşturmak suretiyle veya sorumlulukların paylaşıldığı bir grubun içinde uyumlu çalışabilme yeteneği 3 11 • Bilgiye erişebilmek icin uygun kaynakları belirleme, onlara ulaşma ve verimli şekilde kullanma becerisi 4 12 • Uygun bir dil ve tarz ile insanlarla iletişim kurabilme 3 13 • Özelde mesleğinin ve genelde profesyonel hayatın gerektirdiği etik değerleri özümseme 4 14 • İçinde yaşadığı toplumun, dünyanın ve çağın, bilimsel, sosyal, tarihi, ekonomik ve politik olguları hakkında farkındalık 4 * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.   Öğrenci İş Yükü - AKTS Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders ile İlgili Çalışmalar     Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 13 5 65     Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 13 5 65 Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar     Ödev, Proje, Diğer 0 0 0     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 2 2     Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 2 2 Toplam İş Yükü: 134 Toplam İş Yükü / 25 (s): 5.36 Dersin AKTS Kredisi: 5