DERECE PROGRAMLARI  Ön Lisans Derecesi  Lisans Derecesi  Yüksek Lisans Derecesi

Ders Bilgileri Dersin Adı : Ergonomi Dersin Kodu : IMS409 Dersin Türü : Seçmeli Dersin Aşaması : Birinci Aşama (Lisans) Dersin Yılı : 4 Dersin Dönemi : Güz (16 Hafta) Dersin AKTS Kredisi : 3 Eğitici(ler)nin Adı : Doç.Dr. SAİT MUHARREM SAY Dersin Öğrenme Kazanımları : Ergonomi biliminin tanımı, kapsamı ve ilişkili olduğu disiplinleri anlatabilecekler. Endüstriyel ergonomi, mobilya ve mekan ergonomisi kavramlarını tanımlayabilecekler. İnsan vücudunun yapısal özellikleri, hareket sistemini açıklayabilecekler. Antropometri kavramı ve içmekan tasarımında önemli antropometrik boyutları ve bunların kullanımını açıklayabilecekler. Konfor kavramı ergonomik tasarım ilişkisini değerlendirebilecekler. Farklı iç mekan örneklerinde anropometrik verilerin kullanımını tartışabilecekler. Farklı işlevlere yönelik donatı tasarımında antropometrik verileri kullanabilecekler. Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze) Dersin Önkoşulları : Yok Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok Dersin Amacı : Derste bir üretim sistemini oluşturan; insan, makine ve ortam arasındaki ilişkileri en iyiliyerek sistemin verimliliğini artırmak ve sağlıklı ve güvenli çalışma koşullarının oluşmasına katkı sağlamaktır. Dersin İçeriği : Ergonomi biliminin tanımı, kapsamı, tarihsel süreci ve ilişkili olduğu disiplinler. Endüstriyel ergonomi, mobilya ve mekan ergonomisi kavramları İnsan vücudunun yapısal özellikleri, hareket sistemi, kemikler, eklemler ve kaslarMimari- ergonomi ilişkisiİnsan ölçüleri ve antropometrik yaklaşım. Konfor kavramı. İç mekan tasarımının genel ilkeleri ve bu mekanlara ait donatıların kritik ölçüleri. Antropometrik verilerin mobilya ve içmekanda uygulanmasına yönelik bilgilerin öğretilmesi. Dersin Dili : Türkçe Dersin Yeri : GSF Seminer Salonu 1   Ders Planı Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri 1 Genel: Giriş, ergonominin tarihsel gelişimi, üretim sistemlerinde ergonomik yaklaşım, tasarımda ergonomik etkenler. 2 İnsana ilişkin özellikler: Algılama, seçim, eylem, fiziksel özellikler, Fizyolojik özellikler, ve psikolojik özellikler. 3 İş ve enerji tüketimi: İş ve adaleler, yorgunluk, enerji ihtiyacı, çalışma süresi ve dinlenme aralıkları. 4 Antropometri I: Genel, antropometrik boyutlar ve antropometride kullanılan istatistiksel uygulamalar. 5 Antropometri II: Antropometrik ölçüm yöntemleri, İnsanın fonksiyonel çalışma hacimleri. 6 İnsan çevresindeki makine denetim organlarının özellikleri: İnsan-makina sistemleri, denetim organlarının kullanıcı alanına yerleşimi, tasarımda ergonomik prensipler, taşıtlarda sürücü konumu, denetim organları tasarımı, denetim organları için yapısal değerler , cihazların kıyaslanması, el ve ayak denetim elemanları. 7 Yerleşik çalışmalarda iş alanı düzenlemeleri: Yerleşik çalışmalarda iş alanı düzenlemeleri, İş alanı tasarımı, iş alanı tasarımında ergonomik yaklaşım, ayakta çalışanlar için tasarım, oturarak çalışanlar için tasarım, çalışma yüzeyi tasarımı, görüntü terminalleri-monitörler, gösterge terminalleri ve sağlık, değişik çalışma ortamlarında vücut konumları, herkese uygun tasarımı. 8 Ara sınav 9 Koltuk ergonomisi: Oturak yapısının sağlığa yönelik özellikleri, koltuk tasarımı için teknik özellikler, mekanik titreşimlerle oluşan gerilimler, taşıma araçlarında koltuk tasarımı, gelecek için beklentiler. 10 Büro ergonomisi ve tasarım: Büro malzemelerinin ergonomik açıdan yerleşim ilkeleri. 11 Bilişim ergonomisi ve tasarım: Bilgi işlem aygıtları ve makinalarının ergonomk özellikleri ve büro yerleşiminde tasarım ilkeleri. 12 Gürültü ve titreşim çalışma ortamı: İşitme anatomi ve fizyolojisi, gürültü etkileri, ses ve gürültünün fiziksel özellikleri, oda ve hol akustiği, gürültü kontrolü, Titreşim teorisi, titreşimin ve insana etkileri, Titreşimli sistemlerde yalıtım. 13 Aydınlatma ve çalışma ortamı: Aydınlık şiddeti ve aydınlık yoğunluğu, göz anatomisi ve fizyolojisi, parlaklık, görsel kapasite, aydınlatma elemanları ve ışık kaynakları, oda aydınlatma düzeyleri için öneriler, duyarlı işlerde aydınlatma, bilgisayarlı çalışma bürolarında aydınlatma, gün ışığı, çalışma odasında renk, aydınlatma yoğunluğu ve verim. 14 İklim özellikleri ve çalışma ortamı: Vücut ile dış ortama arasında ısı kontrölü, klimatik rahatlık, rahatlık üzerine hava ve yüzey sıcaklıklarının etkileri, hava haraketi ve algılanır sıcaklıklar, bağıl nem ve effektif sıcaklıklar, iklim faktörlerinin iş yüküne etkileri, hava kirliliği ve havalandırma. 15 Çalışma ortamlarının ergonomik yönden değerlendirilmesi: Çalışma senaryosu modeli ve evreleri, ergonomik sorunların belirlenmesi ve çözüm modeli, kontrol listeleri. 16/17 Final sınavı   Önerilen Kaynak ve Okumalar Kaynak Türü Kaynak Adı Ders Notu ve Kitaplar  Grandjean, E. (1973). Ergonomics of Home, Taylor & Francis Ltd., London.  Dreyfuss, H. (1967). Human Factors in Design, Whitney Library of Design, New York.  Panero, J. (1979): Zelnik, M., Human Dimension-Interior Space.  Woodson, E.W. (1981). Human Factors Design Handbook, Mc Graw-Hill Book Co., New York.  Erkan, N. (1988). Ergonomi, M.P.M. Yayınları 373, Ankara.  Baytin, N. Konut Islak Mekanları, TÜBİTAK, YAE Yayın, No: 45, Ankara.  Reznikoff, S. C. (1986). İnterior Graphic and Design Standards, Whitney Library of Design, New York. Diğer Kaynaklar   Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 60     Ödev/Proje/Diğer 10 40 Toplam 100 Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40   Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100 Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60 Toplam 100   Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı* 1 Toplanan veriyi analiz edebilme, farklı bilgi ve düşünceleri sentezleyebilme, elde edilen sonuçları yorumlayabilme becerisi ve bunları iç mimari tasarım süreci içinde kullanabilme becerisi, 5 2 Yaşadığımız iç mekânlar ve yapılı çevrelere karşı duyarlı olma, bu mekânlardaki problemleri ve ihtiyaçları eleştirel ve akılcı bakış açısıyla tespit edebilme becerisi, 5 3 İç Mimarlık alanının gerektirdiği konularda bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve bu gelişmeler doğrultusunda kendisini sürekli yenileme becerisi, 4 4 İç mimarlık alanındaki kavramlara, tartışmalara ve gelişmelere dair bilgiye sahip olma, 4 5 İç mimarlık konusunda mesleki yazını ve uluslararası diğer gelişmeleri takip edip, kullanabilecek ve meslektaşlarıyla iletişim kurabilecek düzeyde en az bir yabancı dil bilgisine sahip olma bilgisi, 0 6 İç mimari tasarım ve uygulamalarının evrensel, toplumsal ve çevresel boyutlardaki etkilerinin bilincinde olmak; sürdürülebilir gelişme, yenilikçilik ve girişimcilik konularının farkında olmak, 3 7 Proje ve şantiye yönetimi ve uygulamaları, çalışanların sağlığı, çevre ve iş güvenliği konularında bilgi sahibi olma, 3 8 Görsel elemanlarla sunabilme ve gerektiğinde konuyla ilgili rapor yazabilme bilgisi, 5 9 İç mimarlık mesleğini uygulayabilecek temel tasarım, tarih ve teknik bilgisine sahip olma, 3 10 Mesleki bir fikre ya da bir mimari projeye ait analizleri, bulguları, sonuçları, önerileri değerlendirme bilgisi, 4 11 İç mimari uygulamaların hukuksal sonuçları hakkında farkında olma, 0 12 Mesleki alanda kuramsal, yöntemsel ve uygulamalı bilgileri iç mimari tasarım önerileri ve uygulamaları geliştirmek için bir arada kullanabilme becerisi, 4 13 Gerçekçi fiziksel, sosyal ve ekonomik kısıtlar altında ve estetik değerler ve kullanıcı ihtiyaçlarını çerçevesinde, çağdaş, yaratıcı ve estetik tasarım önerileri oluşturabilme ve uygulayabilme becerisi, 4 14 İç mimarlık alanındaki projelerin tasarımdan uygulamaya kadar olan tüm aşamalarında tasarımcı kavrayışı ile hareket edebilme becerisi; bu süreçte kullanacağı projelendirme, tasarım, çizim, yazılım, uygulama konularına dair modern araç, teknik ve teknolojileri seçebilme ve etkin kullanabilme becerisi, 2 15 Bireysel çalışabilme ve öncelik kullanabilme yetkinliği, 4 16 İç mimarlık mesleğini ilgilendiren mesleki, bilimsel ve etik sorumluluk yetkinliği, 2 17 Yaşamboyu öğrenme çerçevesinde, bilimsel, sosyal, kültürel ve sportif alanlarda kendini geliştirme becerisine sahip olma 4 18 Takım çalışması yapabilme, çok disiplinli alanlarda bir takım halinde etkin çalışabilme, iletişim kurabilme ve sorumluluk alabilme yetkinliği, 4 19 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurabilme yetkinliği, 4 20 İç Mimarlık alanında tartışmalı kavramsal amaçlı kaynak araştırması yapabilme, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını araştırabilme yetkinliği, 5 * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.   Öğrenci İş Yükü - AKTS Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders ile İlgili Çalışmalar     Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 2 28     Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 10 2 20 Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar     Ödev, Proje, Diğer 10 2 20     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 2 2     Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 2 2 Toplam İş Yükü: 72 Toplam İş Yükü / 25 (s): 2.88 Dersin AKTS Kredisi: 3