|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
Radyasyon Enstrümantasyon ve Ölçüm Laboratuvarı |
|
| Dersin Kodu |
: |
MEDF-511 |
|
| Dersin Türü |
: |
Zorunlu |
|
| Dersin Aşaması |
: |
İkinci Aşama (Yüksek Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
1 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Bahar (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
5 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Prof.Dr. ZEHRA YEĞİNGİL
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
Radyasyondan korunma ve iyonlaştırıcı radyasyon kaynağıyla veya küçük radyoaktif kaynaklarla çalışacak kişilerı, hastaları ve kendilerini korumak için yapmaları gereken doz ölçüm yöntemleri hakkında temel bilgi edinirler
Teşhis ve tedavi sırasında hastaya verilen dozun planlanan ile aynı olup olmadığını ölçüp belirleme bilgi ve becerisini edinirler
TLDs, radyokromik filmler ve nanoDot OSL detektörlerini doz ölçüm amacıyla kullanmadan önce yapılması gerekli kalibrasyonları öğrenirler
TLDs, radyokromik filmler ve nanoDot OSL detektörleriyle ilgili ölçüm yapmayı öğrenirler
Geiger Muller sayıcısının kullanımını öğrenirler
Bir yarıiletken diyot detektörünün temel prensiplerini ve kullanımını öğrenirler
Sıvı sintilasyon sayıcısıyla ölçüm yapmayı öğrenirler
Radyonüklidleri pasif gama yayılımından doğru olarak ve güvenilir bir biçimde ayırdeden yüksek saflıkta Ge detektörü radyasyon ölçme teknolojisini öğrenirler
9. Toplam alfa ve toplam beta ölçümleri ve gaz orantılı sayıcılar
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
MEDF-501 Radyasyon Fiziğinin Temelleri ve Radyasyon Dozimetrisi (Z)
|
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
Radyasyon Alet Kullanımı ve Ölçümü Laboratuvarının (RAKÖL) amacı farklı radyasyon detektörleri ve spektrometrelerinin tasarımı ve kullanımı üzerine bilgi vermektir ve bu bilgi aynı zamanda kliniklerde kullanılmakta olan temel ve gelişmiş radyasyon doz ölçüm tekniklerini de kapsar. |
|
| Dersin İçeriği |
: |
RAKÖL’de radyasyon detector çalışmaları ve radyasyon doz ölçümleri için iki çalışma alanı bulunmaktadır: 1. Termolüminesans Dozimetresi ve Medikal Fizik Laboratuvarında TLD’ler, Radyokromik Film Dozimetreler, nanoDot OSL dozimetreler kullanarak ölçüm yapılmakta ve yarıiletken diyot detector ve gaz dolu detektör, Geiger Muller sayacı gibi kullandırılmaktadır. 2. Gülten Günel Nükleer Fizik laboratuvarı’nda radyasyon ölçümü yapan nükleer deteksiyon cihazları bulunmaktadır bunlar x ışını ve gamma ışını gibi iyonlaştırıcı radyasyona duyarlı olan ve bir yarıiletken diyot olan Germenium etektörü ve sıvı sintilasyon sayıcıdır. Toplam alfa beta sayıcısını kullanarak ölçüm yapılır. |
|
| Dersin Dili |
: |
Türkçe |
|
| Dersin Yeri |
: |
1. Termolüminesans Dozimetresi ve Medikal Fizik Laboratuvarı- Fizik Bölümü
2. Gülten Günel Nükleer Fizik Laboratuvarı- Fizik Bölümü |
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
Termolüminesans Dozimetreleri ve kullanma prensipleri |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
2 |
Termolüminesans Dozimetreleri kulanarak CF hesabının yapılması ve radyasyona tutulan TLD´lerde doz hesabının yapılması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
3 |
Radyokromik film dozimetrelerini kullanarak doz hesabı yapılması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
4 |
Radyokromik film dozimetrelerini kullanarak doz hesabı yapılması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
5 |
nanoDot OSL dozimetreleri kullanarak doz hesabının yapılması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
6 |
NanoDot OSL detektörlerinin kullanımı ve kalibrasyonu |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
7 |
Geiger Muller sayıcısının çalışma prensipleri ve ölçüm alınması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
8 |
Yarıiletken diyot detektörünün çalışma prensipleri ve ölçüm alınması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
9 |
Sıvı sintilasyon cihazının çalışma prensipleri ve ölçüm alınması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
10 |
Sıvı sintilasyon cihazının çalışma prensipleri ve ölçüm alınması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
11 |
Yüksek saflikta bir Ge Gamma spektrometresinin çalışma ilkeleri ve ölçüm alınması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
12 |
Gamma spektrometresinin çalışma ilkeleri ve ölçüm alınması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
13 |
Toplam alfa beta cihazının çalışma ilkeleri ve ölçüm alınması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
14 |
Toplam alfa beta cihazının çalışma ilkeleri ve ölçüm alınması |
Önceden ölçümlerle ve yöntemlerle ilgili okur |
İkiden fazla öğrenciyle yapılan laboratuvar deneyleri, Öğrencilerin diyagramları, tabloları veya grafikleri oluşturmaları, Öğrencilerin tek başlarına raporları yazmaları, Raporların yayınlara ve yapılan deneye dayanması |
|
15 |
Tekrar için test çözümü |
|
sözlü |
|
16/17 |
FINAL sınavı |
|
sözlü, yazılı |
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 Çeşitli Laboratuvar el notları
Çeşitli dergilerdeki yayınlar
|
| |
| Diğer Kaynaklar | |
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
80 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
5 |
20 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
Sağlık örgütlerinin fonksiyonlarını listeler ve açıklar; ulusal ve uluslararası sağlık kuruluşlarının nasıl örgütlendiğini açıklar; kliniklerin nasıl yönetildiğini açıklar. |
0 |
|
2 |
Medikal Fizik uygulamasıyla ilgili olarak insan biyolojik bilimine ait bazı bölümlere sahiptir (anatomi, fizyoloji, pataloji, hücresel ve biyomoleküler yapı, radyolojik anatomi vb.). |
0 |
|
3 |
Sağlık hizmeti mesleği alanıyla ilgili olarak etik ve hukuksal konuları açıklar ve tartışır (örneğin araştırma etiği, verilerin korunması, özel hayat, itibar, etik yönetimi). |
0 |
|
4 |
Medikal Fiziğin kendi geleceğinde nitelikli servis için gerekli teknik altyapıyı açıklar. |
5 |
|
5 |
Medikal Fizik konusuyla ilgili olarak Avrupa Topluluğuna ait ve ulusal yasal çerçeveleri, düzenlemeleri, rehberleri ve uygulama kodlarını açıklar. |
5 |
|
6 |
Medikal Fiziği kapsayan alanlarda yapıyı, fonksiyonu, karakteristiği ve sınırlamaları açıklayabilmek için fiziksel kavramlar, prensipler ve teorileri detaylı ve sayısal olarak kullanır; medikal cihazların medikal fiziğin kendi alanındaki kullanımını açıklar. |
5 |
|
7 |
Detaylı ve niceliksel olarak iyonlaştırıcı radyasyonun (elektromanyetik, elektronlar, iyonlar, nötronlar) ve diğer fiziksel ajanların (elektrik enerjisi, statik elektrik/magnetik alanlar, iyonize olmayan elektromanyetik radyasyon, vibrasyon, ses ve ultrason, lazer) özelliklerini açıklar. |
2 |
|
8 |
İyonlaştırıcı radyasyonun ve medikal cihazlarla bağlantısı olan farklı fiziksel ajanların faydalı ve ters/zararlı biyolojik etkilerini biyolojik modellerle sayısal olarak açıklar. Biyolojik etkinin büyüklüğünü etkileyen faktörleri açıklar. Kliniksel çıktıları geliştirmek için manipülasyon yollarını açıklar. |
0 |
|
9 |
Her fiziksel ajanla ilgili olarak deterministik/stokastik, erken/geç, teratogenik/genetik etkileri açıklar. |
0 |
|
10 |
Medikal Fizik uygulama alanında sistematik bir biçimde bir şeyi gözden geçirebilmek için Genel Fizik, Medikal Fizik ve Sağlık Fiziğiyle ilgili literatür içerisinden bir liste çıkarır. |
3 |
|
11 |
Fiziğin genel kavramlarını, prensiplerini ve teorilerini medikal cihazların klinikteki kullanımları, iyonlaşma radyasyonuyla ilgili emniyet/risk yönetimi gibi konularla ilgili olarak klinik problemlerine uygular. |
5 |
|
12 |
Fiziğin genel kavramlarını, prensiplerini ve teorilerini, kliniksel çevreye yeni cihazları ve ilgili teknikleri transfer etmek için kullanır. |
5 |
|
13 |
Titiz ve özenli bir istatistiksel tabana dayanan ve sayısal olan kliniksel ve biyomedikal çalışmalar tasarlar. |
4 |
|
14 |
Kliniksel ve biyomedikal verilerin analizi için istatistiksel paketler kullanır. |
0 |
|
15 |
Medikal Fizikte kullanılan medikal dosimetrelerin kullanımını fiziksel kavramlar, prensipler ve teorilere dayanarak anlatır. |
5 |
|
16 |
Medikal Fizik ile ilgili olarak herbir kliniksel süreçte hasta dozimetrik niceliklerini tanımlar ve bunların ölçülmesi için yöntemleri açıklar. |
5 |
|
17 |
Kullanılan değişik dosimetrik nicelikleri tanımlar ve açıklar; dozimetrik nicelikler arasındaki bağıntıyı açıklar (enerji akısı, kerma, soğurulan doz). |
5 |
|
18 |
Biyolojik monitoring ve dozimetrinin prensiplerini açıklar. |
0 |
|
19 |
Anatomik medikal görüntülerin doğasını anlar. |
0 |
|
20 |
İyonlaştırıcı radyasyonun hastaya verilmesi sırasında yöntem belirler ve bu yöntemi geliştirmek için değişik uygulamalar tasarlar. |
0 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
14 |
4 |
56 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
2 |
28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
5 |
3 |
15 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
5 |
5 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
1 |
10 |
10 |
|
Toplam İş Yükü: | 114 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 4.56 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 5 |
|
|
|