|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
Kelam Okulları |
|
| Dersin Kodu |
: |
ILS325 |
|
| Dersin Türü |
: |
Seçmeli |
|
| Dersin Aşaması |
: |
Birinci Aşama (Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
3 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Güz (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
2 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Dr.Öğr. ÜyesiDr. İSMAİL YÜRÜK
Doç.Dr. İSMAİL ŞIK
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
Kelâm ekollerinin itikâdî alanda ortaya çıkan problemlere getirdiği cevaplar hakkında bilgi sahibi olur
Kelâm düşüncesinin oluştuğu ortamı, tarihî, kültürel ve sosyal yönleriyle kavrar
Kelâm ekollerinin ortaya çıkmasına sebep olan temel dinamikler hakkında bilgi sahibi olur
Kelâm ekollerinin İslâm düşüncesi ve kelâm düşüncesi içerisinde bulundukları konumları ve bunlara getirdikleri açılımları kavrar
Klâsik dönem kelâm ekollerinin günümüzdeki izdüşümlerini tanır
Kelâm ekollerinin tarihî süreç içerisinde geçirdikleri evreleri, değişim/dönüşümleri kavrar
Kelâm ekollerinin metot, yaklaşım ve yorum farklılıklarını, sebepleriyle açıklayabilir
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
Yok |
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
Kelam Ekollerinin doğuşu hakkında bilgi sahibi olur; Mu’tezile’nin doğşunu hazırlayan sebepleri kavrar; Mu´tezile´nin temel prensiplerini öğrenir; siyasetin Mu´tezile´nin görüşlerine etki edip etmediğini anlar; Sünni Kelamın oluşmasını hazırlayan nedenleri, Kur´ani ilimlerin, tefsir ve fıkıh çalışmalerını bilir; Sünni kelam Mekteplerinin oluşumunu öğrenir, Şii anlayışın temellerini kavrar, |
|
| Dersin İçeriği |
: |
Kelâm ekollerinin doğuşu, sebepleri, Mu’tezile ve görüşleri, Kelâm İlminin doğuşundaki yeri, Diğer Kelâm Ekolleriyle ilişkisi, Mu’tezile ve siyaset, Eş’ari ekolünün doğuşu, esasları, Cebriyye ile ilişkisi, Maturidi ekolünün doğuşu, esasları, Şiî kelâm ekolünün doğuşu, esasları, Selefî anlayışın doğuşu ve esasları. |
|
| Dersin Dili |
: |
Türkçe |
|
| Dersin Yeri |
: |
İlahiyat fakültesi derslikleri
|
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
Hz. Peygamber sonrası ilk tartışmalar |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
2 |
Emeviler devri fikir hareketleri |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
3 |
Kelamın Başlangıcı |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
4 |
Mu’tezile’nin Birinci Devri |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
5 |
Mu’tezile’nin ikinci devri |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
6 |
Mu´tezile´nin gerilemesi ve çöküşü |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
7 |
Abbasiler´in iktidara gelmesi ve bu dönemdeki fikri hareketler |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
8 |
Ara sınav |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
yazılı imtihan |
|
9 |
Sünni Kelamın oluşumuuu hazırlayan sebepler |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
10 |
Eş’arî Kelamı |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
11 |
Eş´ari ve Mu´tezileyle ilişkisi |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
12 |
Eş´ariliğin kemale ermesi |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
13 |
Matüridî Kelamı |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
14 |
Maturidiliğin orta asyada yayılması |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
15 |
Eş´ariliğin felsefi kelam anlayışına bürünmesi ve maturidilerin tavrı |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
Anlatım, soru-cevap |
|
16/17 |
Final sınavı |
Konuyla ilgili makale ve kitaplar |
yazılı imtihan |
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 Bekir Topaloğlu,Kelâm İlmi – Giriş, Damla Yay., İstanbul 1985
Süleyman Uludağ, İslâm’da İnanç Konuları ve İtikadî Mezhepler, Marifet Yay., İstanbul 1996
Kemal Işık, Mutezile’nin Doğuşu ve Kelâmî Görüşleri, Ankara Üniversitesi Yay., Ankara 1967
İrfan Abdülhamîd, İslâm’da İtikadî Mezhepler ve Akaid Esasları(Trc: M. Saim Yeprem), İstanbul 1961
Komisyon, İslam Mezhepleri Tarihi El Kitabı, (Editörler: Hasan Onat- Sönmez Kutlu), Grafiker Yay., Ankara 2012
|
| |
| Diğer Kaynaklar | |
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
60 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
0 |
40 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
İslam Dini’nin temel kavramları, kaynakları, esasları, değerleri ve felsefesini tanımlar. |
3 |
|
2 |
Din olgusunun, insan ve toplum yapısının oluşmasına, değişmesine ve gelişmesine etkilerini açıklar. |
1 |
|
3 |
İslam Tarih ve Medeniyetinin oluşum ve gelişim süreçlerini açıklar. |
4 |
|
4 |
Müslüman toplumların sosyo-kültürel, dinî, siyasî ve iktisadî yapısını tanımlar. |
3 |
|
5 |
Temel dini metinleri okur, açıklar ve yorumlar. |
0 |
|
6 |
Bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak doğru dini bilgiye ulaşır, elde edilen bilgiyi değerlendirir ve kullanır. |
2 |
|
7 |
Günümüz ihtiyaçları çerçevesinde temel dinî problemleri tespit eder ve çözüm üretir. |
3 |
|
8 |
İslam tarihi, kültürü, sanat ve edebiyatı alanında bilgi ve beceri kazanır. |
0 |
|
9 |
Bilimsel ve felsefî alanda elde edilen birikimleri ilahiyat alanına taşır. |
2 |
|
10 |
İslami ilimler tarihinde ortaya konan bilimsel birikim ve tarihi tecrübeyi tasnif eder ve sorgular. |
2 |
|
11 |
İtikat, ibadet, ahlak ve muamelât açısından İslam dinini doğru olarak açıklar. |
4 |
|
12 |
Din, bilim, sanat, felsefe ve ahlakın birbirlerini tamamlayan unsurlar olduğunu ve birlikte düşünülmesi gerektiğini ayırt eder. |
2 |
|
13 |
İnanca ve kutsallık atfedilen değerlere saygı gösterir, bir arada yaşama kültürünü destekler. |
2 |
|
14 |
Dini değerlerin toplumda birleştirici, bütünleştirici, uzlaştırıcı rolüne uygun tutum ve davranışları destekler. |
3 |
|
15 |
Pratik din hizmetleri, din eğitimi ve öğretimi alanlarında görev yapar. |
0 |
|
16 |
Mesleki gelişiminin yanı sıra, ilgi yetenekleri doğrultusunda bilimsel, sosyal, kültürel ve sanatsal alanlarda öğrenme gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir. |
0 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
14 |
2 |
28 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
2 |
28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
0 |
0 |
0 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
1 |
1 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
2 |
2 |
4 |
|
Toplam İş Yükü: | 61 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 2.44 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 2 |
|
|
|