DERECE PROGRAMLARI  Ön Lisans Derecesi  Lisans Derecesi  Yüksek Lisans Derecesi

Ders Bilgileri Dersin Adı : Toprak Fiziği Dersin Kodu : TYP210 Dersin Türü : Zorunlu Dersin Aşaması : Birinci Aşama (Lisans) Dersin Yılı : 2 Dersin Dönemi : Bahar (16 Hafta) Dersin AKTS Kredisi : 5 Eğitici(ler)nin Adı : Prof.Dr. ALHAN LATİFOĞLU SARIYEV Dersin Öğrenme Kazanımları : Temel Toprak Fiziksel Parametrelerin belirlenmesi ve verimliliğe etkilerini öğrenmek Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze) Dersin Önkoşulları : Yok Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok Dersin Amacı : Temel toprak fiziksel özelliklerinin belirlenmesi, Toprak bünyesi ve Yapısı, Gözeneklilik, Toprak suyu ve Toprak sıcaklığı, Havalanma konularının fiziksel verimlilik üzerinde etkilerini bilmektir. Dersin İçeriği : •Gözenekli Toprak Ortamı;; •Toprak bünyesi ve yapısı; •Toprak su içeriği ve çeşitleri, potansiyeli, yarayışlılığı ve toprak su karakteristik eğrisi; •Hidrolik iletkenlik, Toprakta suyun akımı, infiltirasyon; •Toprak sıcaklığı ve toprakta ısı akımı. Dersin Dili : Türkçe Dersin Yeri : Derslik, Toprak Fiziği Laboratuvarı, Arazi Uygulama   Ders Planı Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri 1 Toprak gözenekliliği;Topraklarda gözeneklerin sınıflandırılması; Topraklarda gözenek ölçümü; Toprak hacim ağırlığı Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 2 Toprak bünyeyesi; Bünya analiz yöntemleri; Toprak yapısı; Toprak yapısının sınıflandırılması; Agregatların oluşumu (gelişimi) ve dayanıklılığı; Toprakta yapısal analiz ve ölçümü. Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 3 Toprak su içeriği; Kütle esasına göre ölçüm; Hacim esasına göre su içeriği; Eşdeğer su derinliği; Doygunluk derecesi; Toprak su içeriğine ilişkin dönüşüm formülleri. Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 4 Toprak su içeriğinin gravimetrik yöntemle ölçülmesi; Toprak su içeriğinin dolaylı olarak ölçülmesinde kullanılan yöntemler. PROBLEMLER Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 5 Toprak suyu enerjisi ve ölçümü; Kapilerite; Toprak suyu potansiyeli/enerjisi ölçüm birimleri Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 6 Suya doygun koşulardaki hareket; Darcy yasaı; Suya doymamış koşullardaki hareket Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 7 Toprak suyu matriks yükünün ölçümü, tansiyometreler; Toprak suyu karakteristik eğrisi; Suyun toprakta tutulması; Bitkiye yararlı su. Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 8 Ara Sınav - - 9 Serbest drenaj yöntemi ile hidrolik iletkenlik ölçümü; Suya doygun koşullarda hidrolik iletkenlik (geçirgenlik) ölçümü; Sabit su yükü altında geçirgenlik ölçümü; Değişken su yükü altında toprak geçirgenliğinin ölçümü. Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 10 Toprak içinde O2/CO2 hareketi, karışması ve nedenleri; Gaz difüzyonu ve temel kavramlar; Toprakta gaz difüzyonu Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 11 Toprakta tuz hareketinin matematiksel tanımı; Karışmalı yıkama; Yıkama denemeleri, temel kavramlar; Kılcal borularda yıkanma Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 12 Toprakta ısı hareketine ilişkin genel tanımlar; Kondüksiyonla ısı iletiminin matematiksel tanımı Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 13 Toprak sıcaklığının Sin fonksiyonu ile kestirimi; Isı iletimi denkleminin Sin eğrisi çözümü. Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 14 Toprak termal özelliklerinin belirlenmesi Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 15 Toprakların Fiziksel Verimlilik Bakımdan değerlendirilmesi Temel Toprak Bilgisi olmalı Kaynak ve Laboratuvar çalışması ile bilgi edinilecek 16/17 PROBLEM ÇÖZÜMLERİ Temel Toprak Bilgisi olmalı -   Önerilen Kaynak ve Okumalar Kaynak Türü Kaynak Adı Ders Notu ve Kitaplar  1.HANKS, R.J., ASHCROFT, G.L.,1985. Applied Soü Pbysks, Soil Water and Temperature Application, Springer-Verlag, New York, pp:I59.  2. KIRDA, C, SARIYEV, A., 2002. Toprak Fiziği, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 245, Adana, s:188.  3. Kutilek, M., Nielsen, D.R., 1994. Soil Hydrology. Catena Verlag,Cremlingen, Germany, pp:370. Diğer Kaynaklar   Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 80     Ödev/Proje/Diğer 2 20 Toplam 100 Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40   Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100 Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60 Toplam 100   Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı* 1 Sulama şebekelerinin işletme, bakım ve onarımlarına ilişkin faaliyetleri planlar; izleme ve değerlendirilmesine yönelik proje formülasyonları geliştirir, sulama şebekelerini işletir. 5 2 Toprak -Bitki -Su ilişkileri ve toprağın mühendislik özelliklerini kullanarak sulama programlarını geliştirir ve uygulayabilir. 3 3 Atık sular, drenaj suları, yüzey akış suları, arıtılmış atık sular gibi geleneksel olmayan suların çevreyi olumsuz yönde etkilemeden yeniden kullanılması için stratejiler geliştirir ve uygular, suların sulamaya uygunluğu ve tuzlu alkali toprakların ıslahı ile ilgili laboratuvar analizlerini yapar ve rapor hazırlar. 3 4 Toprak su yapıları, hayvan barınakları, depo yapıları ile bitkisel üretim yapılarının projelerini hazırlar. Statik, mukavemet yönünden analiz eder. Yapımda kullanılacak malzeme özelliklerini belirler, malzemeler ile ilgili testleri yapar. 3 5 Bitkisel üretim yapılarını tasarlar, çevre içi koşulları denetler ve işletir; kullanılacak malzemelerin seçimini yapar, test eder ve rapor hazırlar. 2 6 Tarım alanlarında drenaj etütlerini yapar; drenaj sistemlerini planlar, projelerini hazırlar ve uygulamasını yapar; kullanılacak malzemelerin seçimini yapar, test eder ve rapor hazırlar 3 7 Toprak ve su koruma (erozyon) ve su hasadı konularında sorunları ortaya koyar, proje hazırlar ve uygular. 4 8 Gölet ve küçük barajları tasarlar projeler geliştirir. Entegre havza yönetimi kapsamında kuraklık ve taşkın eylem planlarını hazırlar uygular. 1 9 Bağımsız Çalışabilir ve Sorumluluk Alabilir 4 10 Sürdürülebilir tarımsal üretim ve su kaynaklarının korunması amaçlarına uygun su yönetimi stratejilerini geliştirir ve uygular 4 11 Sulama sistemlerinin mühendislik tasarımını ve aplikasyonunu yapar; bu sistemlerde kullanılacak malzemelerin testini yapar ve rapor hazırlar. 3 12 Arazi toplulaştırma projeleri hazırlar, uygular. Tarla içi geliştirme hizmetlerini gerçekleştirir. Kırsal kalkınma projelerini hazırlar ve uygular. 1 13 Sürdürülebilir tarımsal üretim için pratik, etkin çözümler üretir. 1 14 Temel mühendislik, temel tarım mühendisliği ile tarımsal yapılar ve sulama mühendisliği bilgilerini kullanarak toprak, su gibi doğal kaynaklarını korunması amacıyla projeler geliştirir ve toplum yararına sunar 2 15 Mesleki konularda sorunları tanıma karar verme ve çözümleme yeteneğine sahip olur. 3 * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.   Öğrenci İş Yükü - AKTS Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders ile İlgili Çalışmalar     Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 4 56     Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28 Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar     Ödev, Proje, Diğer 2 2 4     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 15 15     Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 20 20 Toplam İş Yükü: 123 Toplam İş Yükü / 25 (s): 4.92 Dersin AKTS Kredisi: 5