DERECE PROGRAMLARI  Ön Lisans Derecesi  Lisans Derecesi  Yüksek Lisans Derecesi

Ders Bilgileri Dersin Adı : Toprak Bitki Su İlişkileri Dersin Kodu : TYP353 Dersin Türü : Zorunlu Dersin Aşaması : Birinci Aşama (Lisans) Dersin Yılı : 3 Dersin Dönemi : Güz (16 Hafta) Dersin AKTS Kredisi : 3 Eğitici(ler)nin Adı : Prof.Dr. SEVİLAY TOPÇU Dersin Öğrenme Kazanımları : Bu dersin sonunda öğrenci toprakta ve bitkide su içeriği, su tüketimi ve fotosentezin ölçümünde kullanılan yöntem, yaklaşım, teknik ve ekipmanlar hakkında bilgi ve beceri kazanacaktır. Öğrenciler dersten edindikleri bilgiler ışığında, toprak-bitki-su ilişkileri, stres fizyolojisi ve sulama konusu ile ilgili okuduğu bilimsel makaleleri daha kolay anlayabilir ve sonuçlarını yorumlayabilir durumda olacaktır. Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze) Dersin Önkoşulları : Yok Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok Dersin Amacı : Bu ders ile öğrencilere suyun toprak-bitki-atmosfer sürekliliğinde hareketi ve bu hareketi etkileyen faktörlerin açıklanması, toprak ve bitki su içeriklerinin ölçülmesinde uygulanan yöntem, teknik ve yaklaşımların öğretilmesi, bitki su tüketimi ve fotosentez mekanizmalarının yanısıra kuraklık ve tuz gibi abiyotik stres koşullarında bitkilerin verdikleri tepkilerin analizine ilişkin bilgilerin aktarılması amaçlanmaktadır. Dersin İçeriği : Suyun kimyasal özellikleri, toprak yapısı, bünyesi ve bileşimi, toprak ve bitki su içeriği, su tüketimi ile fotosentez ölçüm teknikleri, su kullanım randımanı, çevresel stres faktörlerinin bitki gelişimi ve verimine etkileri, kuraklık ve tuzluluğun bitkiler üzerindeki etkileri ile kuraklık ve tuz toleransı, çevresel stres etmenlerinin azaltılmasına yönelik toprak ve su kaynaklarının tarla bazında yönetim prensipleri ve uygulanması gerekli yöntemler, su kullanım randımanı, ile ilgili detaylı ve kapsamlı bilgiler, örneklerle birlikte verilmiştir. Özellikle bitki su potansiyeli ve yaprak gaz değişimi gibi ölçümler ve kullanılan aletler ile ilgili bilgiler verilecektir. Dersin Dili : Türkçe Dersin Yeri : Derslik, laboratuvar ve arazi   Ders Planı Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri 1 Suyun canlılar için önemi, suyun kimyasal özellikleri, dünyada ve Türkiye’de su kaynaklarına ilişkin istatistiki bilgiler Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 2 Toprağın bileşimi, toprak bünyesi, toprak yapısı, toprakların kimyasal ve fiziksel özellikleri ve tanımları (toprak sıcaklığı, özgül ağırlık, hacim ağırlığı) Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Anlatım ve laboratuvar uygulaması 3 Toprak su içeriği ve ifade şekilleri, toprakta suyun hareketi, toprak suyu enerjisi ve ölçümü, toprak suyu karakteristik eğrisi Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 4 Bitki-çevre ilişkileri, iklim etmenleri ve bitki gelişimine etkileri Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 5 Bitki içi suyu enerji ilişkileri; serbest enerji, toplam su potansiyeli, ögeleri ve ölçümleri Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 6 Suyun topraktan alımı, bitki içinde hareketi, bitki-içi suyun yukarı hareketi ve kohezyon kuramı Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 7 Bitkilerde su eksikliği ve ölçümüne ilişkin yöntemler ve aletlerin tanıtımı; bitki doku ve organlarındaki suyun doğrudan ölçümü, Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Anlatım ve laboratuvar ve arazi uygulaması 8 Fotosentez mekanizması, fotosentez hızını etkileyen çevresel etmenler ve ölçüm yöntemleri Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Anlatım ve laboratuvar ve arazi uygulaması 9 ARA SINAV Ara sınava kadar işlenmiş konuları kaynak kitaptan ve verilen sunulardan çalışarak sınava hazırlanmak ARA SINAV 10 Transpirasyon ve fotosentez hızının ölçümüne ilişkin uygulamalar (porometre ve fotosentez ölçer aletleriyle uygulama) Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Anlatım ve laboratuvar ve arazi uygulaması 11 Bitki su kullanımı ve gelişimi, su kullanma randımanı, su üretim randımanı, su kullanma randımanını artırmada uygulanan yöntemler Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 12 Su verim ilişkileri, bitki su tüketimi ve verim ilişkileri Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 13 Biyotik ve abiyotik stresler; bitki gelişimi ve bitkisel üretime etkileri. Abiyotik (çevresel) stresler; sıcaklık (düşük ve yüksek sıcaklıklar), kuraklık, tuzluluk, su baskını, ışık, bitki besin elementi eksikliği vd. Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 14 Bitkilerde kuraklık stresi ve etkileri, kurak ve yarı kurak alanlarda bitkisel üretim ve kuraklık toleransı ve mekanizması Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 15 Tarım alanlarında drenaj sorunu ve tuzluluk, tuz stresi ve bitki gelişimi ve verimine etkileri, bitkilerde tuz toleransı ve mekanizması Ders notunun ilgili bölümleri ve yardımcı kaynaklar Sınıfta ders anlatımı 16/17 YIL SONU SINAVI Dönem sonuna kadar işlenmiş konuları kaynak kitaptan ve verilen sunulardan çalışarak sınava hazırlanmak. YIL SONU SINAVI   Önerilen Kaynak ve Okumalar Kaynak Türü Kaynak Adı Ders Notu ve Kitaplar  Kırda, C., Topçu, S., 2010. Toprak Bitki Su İlişkileri Ders Notları. Çeşitli kaynaklardan yararlanılarak hazırlanmış sunular  Toprak Su İlişkileri (Prof. Dr. N. Munsuz), Toprak Bitki Su İlişkileri (Prof. Dr. M.Ş. Yeşilsoy), Bitki Fizyolojisi (B. Kacar) Diğer Kaynaklar   Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 70     Ödev/Proje/Diğer 3 30 Toplam 100 Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40   Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100 Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60 Toplam 100   Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı* 1 Sulama şebekelerinin işletme, bakım ve onarımlarına ilişkin faaliyetleri planlar; izleme ve değerlendirilmesine yönelik proje formülasyonları geliştirir, sulama şebekelerini işletir. 1 2 Toprak -Bitki -Su ilişkileri ve toprağın mühendislik özelliklerini kullanarak sulama programlarını geliştirir ve uygulayabilir. 5 3 Atık sular, drenaj suları, yüzey akış suları, arıtılmış atık sular gibi geleneksel olmayan suların çevreyi olumsuz yönde etkilemeden yeniden kullanılması için stratejiler geliştirir ve uygular, suların sulamaya uygunluğu ve tuzlu alkali toprakların ıslahı ile ilgili laboratuvar analizlerini yapar ve rapor hazırlar. 3 4 Toprak su yapıları, hayvan barınakları, depo yapıları ile bitkisel üretim yapılarının projelerini hazırlar. Statik, mukavemet yönünden analiz eder. Yapımda kullanılacak malzeme özelliklerini belirler, malzemeler ile ilgili testleri yapar. 1 5 Bitkisel üretim yapılarını tasarlar, çevre içi koşulları denetler ve işletir; kullanılacak malzemelerin seçimini yapar, test eder ve rapor hazırlar. 1 6 Tarım alanlarında drenaj etütlerini yapar; drenaj sistemlerini planlar, projelerini hazırlar ve uygulamasını yapar; kullanılacak malzemelerin seçimini yapar, test eder ve rapor hazırlar 1 7 Toprak ve su koruma (erozyon) ve su hasadı konularında sorunları ortaya koyar, proje hazırlar ve uygular. 2 8 Gölet ve küçük barajları tasarlar projeler geliştirir. Entegre havza yönetimi kapsamında kuraklık ve taşkın eylem planlarını hazırlar uygular. 1 9 Bağımsız Çalışabilir ve Sorumluluk Alabilir 0 10 Sürdürülebilir tarımsal üretim ve su kaynaklarının korunması amaçlarına uygun su yönetimi stratejilerini geliştirir ve uygular 4 11 Sulama sistemlerinin mühendislik tasarımını ve aplikasyonunu yapar; bu sistemlerde kullanılacak malzemelerin testini yapar ve rapor hazırlar. 2 12 Arazi toplulaştırma projeleri hazırlar, uygular. Tarla içi geliştirme hizmetlerini gerçekleştirir. Kırsal kalkınma projelerini hazırlar ve uygular. 0 13 Sürdürülebilir tarımsal üretim için pratik, etkin çözümler üretir. 3 14 Temel mühendislik, temel tarım mühendisliği ile tarımsal yapılar ve sulama mühendisliği bilgilerini kullanarak toprak, su gibi doğal kaynaklarını korunması amacıyla projeler geliştirir ve toplum yararına sunar 5 15 Mesleki konularda sorunları tanıma karar verme ve çözümleme yeteneğine sahip olur. 4 * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.   Öğrenci İş Yükü - AKTS Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders ile İlgili Çalışmalar     Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 2 28     Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28 Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar     Ödev, Proje, Diğer 3 4 12     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 8 8     Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 10 10 Toplam İş Yükü: 86 Toplam İş Yükü / 25 (s): 3.44 Dersin AKTS Kredisi: 3