|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
Pneumatic Systems For Automation |
|
| Dersin Kodu |
: |
MES417 |
|
| Dersin Türü |
: |
Seçmeli |
|
| Dersin Aşaması |
: |
Birinci Aşama (Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
4 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Güz (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
4 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Prof.Dr. NECDET GEREN
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
Pnömatik ve hidrolik teknolojileri ile ilgili temel prensipleri bilir.
Endüstriyel uygulama şartlarına bağlı olarak pnömatik veya hidrolik teknolojiyi belirler ve uygun olanı önerir.
Pnömatik yön kontrol valfler tip ve çeşitlerini bilir ve uygun valf seçimi yapar.
Dış kuvvet gereksinimine bağlı olarak doğrusal (silindirleri) ve dönel hareket elemanlarını (Kompresör, pompa, hidrolik ve pnömatik motor) boyutlandırıp, seçer.
Akış kontrol valfleri çeşitlerini bilir ve uygular.
Pnömatik temaslı ve temassız sensörleri otomasyon çözümlerinde kullanabilir.
Pnömatik devre şemalarını analiz edip, anlar ve tasarım hatalarını tespit edebilir.
Pnömatic sıralı devre şeması tasarımı yapar
Endüstriyel otomasyon ve mekatronik uygulamalar için pnömatik otomasyon çözümleri sunar.
Orta seviye üzeri uygulamalar için pnömatik sistem tasarımı yapar.
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
Yok |
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
Dersin temel amacı pnömatikteki temel prensibleri öğreterek, endüstriyel otomasyon ve mekatronik uygulamalar için pnömatik sistemler tasarlayabilme ve pnömatik sistemleri çözüm olarak kullanmayı vermektir. |
|
| Dersin İçeriği |
: |
Giriş
Pnömatikte fiziksel prensipler
Yön kontrol valfleri,
Doğrusal hareket elemanları (silindirler)
Pnömatik akış kontrol valfleri
Hava motorları
Pnömatik sensörler
Devre gösterimi ve analizi
Pnömatik sıralama devresi tasarımı
Sıralı pnömatik kontrol için Cascade devre şeması tasarımı
Pnömatik Kombinasyon devre şeması tasarımı
Pnömatik sistemlerin tasarımı ve tasarım örnekleri
|
|
| Dersin Dili |
: |
İngilizce |
|
| Dersin Yeri |
: |
Derslik (13 hafta), 1 hafta laboratuar |
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
GİRİŞ; Dersin amacı, endüstriyel örnekler, Pnömatik ve hidrolik teknoloji seçim kriterleri, Sembolik gösterim örnekleri. |
Kaynak kitap-bölüm 1 okunmalı |
1. Hafta Ders sunusu, ders notları, |
|
2 |
HİDROLİK VE PNÖMATİKTE TEMEL PRENSİPLER; kuvvetin akışkanlar ile transferi, akış ve basınç kaybı, orifis den atmosfere akış, basınçlı hava, atmosferik basınç, vakum, mutlak ve rölatif basınç |
Kaynak kitap-bölüm 1 okunmalı, |
2. Hafta Ders sunusu, tartışma,pnömatik eleman örnekleri incelenecek. |
|
3 |
Sıvılarda basınç, Gas (Boyle´s,Charles´,Gay-Lussac´s) kanunları, Pnömatik güç transferinin avantajları, güç transferi, Pnömatik sistemin basit konsepti. |
Kaynak kitap-bölüm 1 okunmalı, |
3. Hafta Ders sunusu, |
|
4 |
YÖN KONTROL VALFLERİ; Valf sembolleri,, Valf anahtarlama posizyonları, Valf portları ve and Port markalama, Valf mekanizmaları, Normalde kapalı ve normalde açık valfler, Valf kumanda metodları, yay kumandalı valfler, makaralı valfler, Düz kayar valfler, Oturma yüzeyli valfler, makaralı/oturma yüzeyli valfler, Sürtünmesiz valfler, Valf geçiş konumu, |
Kaynak kitap-bölüm 2, Konveyörden parça yönlendirme ev ödevi |
4. Hafta Ders sunusu, örnek modüler devre şeması analizleri. |
|
5 |
Anahtarlamada özel merkez pozisyonu valf dönüştürme, Aktuator kontrolü, Devre şeması markalama, Pozisyon esaslı kontrol, "VE" fonksiyon valfi, "VEYA" fonksiyon valfi, Zaman gecikme valfi, Etki valfi, Seri bağlı zaman gecikme valfi, Basınç sensörü, Zaman ve basınç kontrol esaslı kontrol. |
Kaynak kitap-bölüm 2 okunmalı, Otobüs kapısı uygulaması ev ödevi yapılmalı |
5. Hafta Ders sunusu, modüler devre şeması analizleri. |
|
6 |
LINEER HAREKET ELEMANLARI; Tek ve çift yönlü hareket elemanları, pnömatik yastıklama, Lineer hareket elemanlarında sızdırmazlık, hareket elemanı konstrüksiyonu, hareket eleamanı kırılması, Özel hareket elemanları, Darbe silindirleri, Rodsuz silindirler, dönel hareket elemanları,pnömatik kilitleme sistemleri, Hareket elemanı boyutlandırma, Dış yük hesabı |
Kaynak kitap-bölüm 3 okunmalı |
6. Hafta Ders sunusu, modüler devre şeması analizleri. |
|
7 |
Statik eksenel yük hesabı, Basınç yük ilişkisi, Dinamik eksenel yük hesabı, Hareket elemanı yetersiz boyutlandırma, hız ve darbe kontrolü, eksenel yük hesaplarını sonlandırma, Piston Rod burkulması, hava harcama hesapları |
Kaynak kitap-bölüm 3 okunmalı, |
7. Hafta Ders sunusu, modüler devre şeması analizleri. |
|
8 |
AKIŞ KONTROL VALFLERİ; Basit kısma tipi akış kontrol valfi, serbest dönüşlü ayarlanabilir kısma valfi, kam mekanizmalı akış kontrol valfi, Hızlı egzos, hidrolik çek valfli hız kontrol valfi, kısma valfi montaj metodları, girişte ve çıkışta hız kontrol yöntemleri, güç valfi akış kontrolü, sistem boyutlandırma, yastıklama, hız kontrol yöntemlerinin özeti- ENDÜSTRİYEL UYGULAMA ÖRNEKLERİ |
Kaynak kitap-bölüm 4, montaj için alt-yerleştir uygulama ev ödevi |
8. Hafta Ders sunusu, modüler devre şeması analizleri. |
|
9 |
HAVA MOTORLAR; Tork, motor hızı, güç çıktısı, kanatçıklı,dişli, radyal ve eksenel pistonlu, Türbinli motorlar, basınç ve hava akışı, hava motorlarında regülasyon, farklı basınçlarda veri, hava motoru performans karşılaştırma, Hava motoru boyutlandırma ve tork hesapları, hidrolik pompa ve motorlar. |
Kaynak kitap- bölüm 5, okunmalı |
9. Hafta Ders sunusu,modüler devre şeması analizleri. |
|
10 |
PNÖMATİK SENSÖRLER; Temaslı sensörler, Bir yöne atlamalı makaralı valf, arka basınş sensörü, akışkan seviye sensörü, Temazsız sensörler, yaklaşım, aralık, hava bariyeri, Amplifikatör (yükseltici) valfler, tek ve çift kademeli yükselticiler, Pnömatik Reed sensör, Hava harcaması azaltma, Valf montajı ve harekete geçirme. |
Kaynak kitap-bölüm 6 ve 7 okunmalı |
10. Hafta Ders sunusu, modüler devre şeması analizleri. Mevcut ticari devre tasarım program(ları) kullanımını öğrenmeye başlama.Pnömatik ve elektro pnömatik deney föyleri dağıtımı, |
|
11 |
VİZE SINAVI VE LAB UYGULAMASI: Önceden hazırlanmış föyler kullanılarak endüstriyel uygulama örnekleri öğrenciler tarafından deney setleri üzerinde kurulacak. |
Dağıtılan Laboratuar föyleri (2 adet) çalışılmalı |
Laboratuar uygulamaları |
|
12 |
DEVRE GÖSTERİMİ VE KONTROL PROBLEM ANALİZLERİ; Devre şeması çizim metodları, Devre şema çizim tavsiyeleri, Devre şeması analizleri-SEMBOLLER VE DİYAGRAMLAR-
Şematik, program akış, mantık, fonksiyonel, devre şemaları ve ekipman listesi olşturma |
Kaynak kitap-Bölüm 7 ve Bölüm 16 çalışılmalı. Dağıtılan ek doküman çalışılmalı. |
12. Hafta Ders sunusu, modüler devre şeması analizleri. Mevcut ticari devre tasarım programını kullanarak devre tasarlama. |
|
13 |
PNÖMATİK SIRALI DEVRE TASARIMI; Hareket-zaman-adım diyagramı, çakışan sinyaller, sıralı devre tasarım metodu, Sıralı devre kontrolü için mantıksal anahtarlama eşitlikleri, Tekrarlı ve eş zamanlı silindir hareketleri, VE vaflerinin seri bağlantısı |
Kaynak kitap-Bölüm 8 çalışılmalı, Tasarım ev ödevi |
13. Hafta Ders sunusu, Tasarım Problemleri çözümleri. Temel pnömatik ve elektro-pnömatik ile ilgili eğitim filmi izlenecek.Mevcut ticari devre tasarım programını kullanarak devre tasarlama. |
|
14 |
Eş değer "VE" fonksiyonu, zaman gecikmeli sıralama, Woodpecker hareket controlu, sıralı devrede tehlike anında ani durdurma, Çeşitli ani durdurma ve devre kontrol seçim devreleri , durdurma modülleri, ticari sıralı devre modulleri. CASCADE control yöntemi ile tasarım |
Kaynak kitap-bölüm 8 ve 9 çalışılmalı |
14.Hafta Ders sunusu, Tasarım Problemleri çözümleri. |
|
15 |
FİNAL SINAVI |
Tüm bölümler iyi öğrenilmeli |
Sınavda pnömatik devre analiz ve tasarım yeteneği sınanır |
|
16/17 |
BÜTÜNLEME SINAVI |
Tüm bölümler iyi öğrenilmeli |
Sınavda pnömatik devre analiz ve tasarım yeteneği sınanır |
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 Pneumatic Control for Industrial AutomationPeter Rohner, Gordon Smith, 1989., Industrial Hydraulics, John Pippenger, Tyler Hicks, Mc-Graw Hıll
|
| |
| Diğer Kaynaklar |
Pneumatics in Wood Woodworking, Werner Deppert, Kurt Stoll, VOGEL-VERLAG
Pneumatic Sytems,, Principles and maintenance, S. J. Malumdar, Mc Graw Hill,
|
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
60 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
5 |
40 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
Makine mühendisliğinin temel kavram, kuram ve prensiplerine hâkim olma |
5 |
|
2 |
Matematik, fen ve mühendislik temel bilgisi ile donanımlı olma |
4 |
|
3 |
Makine mühendisliği temel alanlarında deney tasarlayıp, yapabilme; çıkan sonuçları ve elde edilen verileri irdeleyip yorumlayabilme |
1 |
|
4 |
Çeşitli mühendislik teknikleri ve becerileri ile donanımlı olma |
5 |
|
5 |
Teknik, ekonomik, çevresel, üretilebilirlik, sürdürülebilirlik sınırlamaları dâhilinde çeşitli mühendislik ihtiyaçlarını karşılamak üzere bir sistem, bileşen veya süreç tasarlayabilme |
5 |
|
6 |
Bir işletmede karşılaşabileceği uygulamaları bağımsızca inceleyip öğrenebilme; gördüğü problemlerinin kritik değerlendirmesini yapabilme; problemleri formüle edebilme ve uygun tekniği seçerek çözüm getirebilme |
5 |
|
7 |
Bir ürünün veya üretim yönteminin tanımlanması, tasarlanması, geliştirilmesi ve kullanıma alınmasına öncülük edebilme |
5 |
|
8 |
Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin farkında olma ve kendini devamlı yenileyebilme |
2 |
|
9 |
İngilizceyi teknik veya teknik olmayan konularda yazılı ve sözlü etkin kullanabilme |
5 |
|
10 |
Çok etkin bir biçimde bilgisayar kullanabilme; bilgisayar destekli çizim, tasarım, çözümleme ve sunum yapabilme |
4 |
|
11 |
Takım çalışmasına yatkın olma, çevresiyle iyi iletişim kurabilme; çok yönlü ve disiplinler arası çalışan bir takımın üyesi olarak verimli çalışabilme |
3 |
|
12 |
Teknik ve etik sorumluluklarının farkında, meraklı ve yenilikçi olma |
4 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
14 |
3 |
42 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
3 |
42 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
5 |
2 |
10 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
6 |
6 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
1 |
8 |
8 |
|
Toplam İş Yükü: | 108 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 4.32 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 4 |
|
|
|