Ana Sayfa     Üniversite Hakkında Bilgi     Derece Programları     Öğrenciler İçin Genel Bilgi     English  

 DERECE PROGRAMLARI


 Ön Lisans Derecesi


 Lisans Derecesi


 Yüksek Lisans Derecesi

  Ders Bilgileri
Dersin Adı : Tarihi Türk Lehçeleri I

Dersin Kodu : İTS 725

Dersin Türü : Seçmeli

Dersin Aşaması : İkinci Aşama (Yüksek Lisans)

Dersin Yılı : 1

Dersin Dönemi : Güz (16 Hafta)

Dersin AKTS Kredisi : 4

Eğitici(ler)nin Adı : Prof.Dr. AYŞEHAN DENİZ ABİK

Dersin Öğrenme Kazanımları : Orhon Türkçesi ve Uygur Türkçesi metinlerinin alfabe, metin içerikleri ve inanç çevresi bakımından tanınması.
Türk dili tarihinde Eski Türkçe teriminin kapsamında yer alan yazı dillerinin ayırıcı özelliklerini tanıma.
Karahanlı Türkçesi metinlerini içerik, ses bilgisi, biçim bilgisi ve sözvarlığı bakımından tanıma.
Orhon, Uygur ve Karahanlı metinlerinde kullanılan alfabeleri ve imlaları tanıma.
Uygurca metinleri içerik, ses bilgisi, biçim bilgisi ve sözvarlığı bakımından tanıma.
Orhon Türkçesi metinlerini (Göktürkçe metinleri) içerik, ses bilgisi, biçim bilgisi ve sözvarlığı bakımından tanıma.

Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze)

Dersin Önkoşulları : İTS 703 Türk-İslam Edebiyatı Tarihi I

Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok

Dersin Amacı : Karahanlı Türkçesinden sonra gelişen tarihi İslami Türk yazı dillerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi.

Dersin İçeriği : Tarihi İslami Türk yazı dillerini tanıma. Karşılaştırmalı olarak değerlendirme.

Dersin Dili : Türkçe

Dersin Yeri : Derslik


  Ders Planı
Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri
1 Yazı dili terimi ve kapsamı, Tarihi Türk Yazı dillerinin değerlendirilmesi. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
2 Orhon Türkçesi metinleri, runik alfabe, metin külliyatının değerlendirilmesi. Runik alfabenin tanıtımı, imla özellikleri, transliterasyon. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
3 Köl Tiğin yazıtı üzerinde transliterasayon, transkripsyon, çeviri, sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
4 Köl Tiğin yazıtı üzerinde transliterasayon, transkripsyon, çeviri, sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
5 Tunyukuk yazıtı üzerinde transliterasayon, transkripsyon, çeviri, sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
6 Uygur metinlerinde kullanılan alfabeler, Uygur alfabesi, uygurca metinler külliyatının özellikleri, inanç çevreleri. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
7 Kuanşi İm Pusar ve Huastuanift metinleri üzerinde transliterasayon, transkripsyon, çeviri, sesbilgisi, biçimbilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
8 Ara Sınavı Hazırlık Çalışması Yazılı Sınav
9 Karahanlı Türkçesi metinlerinin tanıtımı, Orhon ve Uygur metinlerinden ayrılan yanları, Kutadgu Bilig üzerinde çevriyazı, çeviri, ses bilgisi. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
10 Kutadgu Bilig üzerinde çevriyazı, çeviri, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
11 Divanü Lugati´t-Türk üzerinde çevriyazı, çeviri, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
12 Atabetül-Hakayık üzerinde çevriyazı, çeviri, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
13 Atabetül-Hakayık üzerinde çevriyazı, çeviri, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama
14 Rylands satırlar arası Kur´an Tercümesi üzerinde çevriyazı, çeviri, ses bilgisi, biçim bilgisi, sözvarlığı çalışmaları. Konunun kaynaklardan araştırılması. Sözlü Anlatım,Yazılı Anlatım ve Uygulama,
15 Sınav Hazırlık Çalışması Yazılı Sınav
16/17 Sınav Hazırlık Çalışması Yazılı Sınav


  Önerilen Kaynak ve Okumalar
Kaynak Türü Kaynak Adı
Ders Notu ve Kitaplar  Berta Arpad, Sözlerimi Dinleyin Türk ve UygurRunik yazıtlarının Karşılaştırmalı yayını (Çeviren EmineYılmaz), Ankara, 2010.
 Ölmez, Mehmet, Orhon Uygur hanlığı Dönemi Moğolistan´daki Eski Türk Yazıtları, Ankara, 2012
 Tekin, Talat, Orhon Yazıtları, Ankara, 1988.
 Tekin , Talat, Tunyukuk Yazıtı, Ankara, 1994.
 Ergin, Muharrem, Orhun Abideleri, İstanbul,
 Aydın, Erhan, Orhon Yazıtları, Konya, 2012
 Thomsen, Orhon ve Yenisey Yazıtlarının Çözümü İlk Bildiri çözülmüş Orhon Yazıtları(Çeviren Vedat Köken), Ankara, 1993.
 Orkun, Hüseyin Namık, Eski Türk Yazıtları, Ankara, 1944
 Bazin, Louis, Eski Türk Dünyasında Kronoloji Yöntemleri(çeviren Vedat Köken), Ankara,2011.
 Malov, Pamyatniki drevnetyurskiy pismennosti, akademiya Nauk SSR, Moskva-Leningred, 1952.
  Ölmez, Mehmet, Altun Yaruk III. Kitap, Ankara,
 Arat, R.Rahmeti, Eski Türk Şiiri, Ankara,1991.
 Kaya, Ceval, Uygurca Altun Yaruk, Ankara,
 A.von Le Coq, Huastuanift (Çeviren S.Himran), Ankara, 1941.
 D-K I, II, III (1982, 1984, 1985), Dankoff, R.- Kelly, J. , Mahmud al-Kaşgari, Compendium of the Turkic Dialects (Divan Lugat at-Turk), Harvard University, Washington.
 DLT, Kaşgarlı Mahmud, Divanü Lugati’t-Türk Tıpkıbasım, Kültür Bakanlığı, Ankara, 1990.
Diğer Kaynaklar


  Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi
    Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 90
    Ödev/Proje/Diğer 0 10
Toplam 100
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40
 
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60
Toplam 100

  Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı
No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı*
1 İslâm Tarihi’nin dönemlerini ve bu dönemler arasındaki farkları bilir. 2
2 İslâm Medeniyetinin doğuşu, kaynakları, gelişmesi ve diğer medeniyetlere etkileri; Müslüman toplumların sosyo-kültürel ve iktisadî özellikleri hakkında karşılaştırma yapabilecek ölçüde teferruatlı bilgi sahibi olur. 3
3 Bu alanlarda siyasî, kültürel ve sosyal tarih bakımından disiplinler arası metodolojik, sentezci ve eleştirel bakış açısı kazanır ve bu kazanımlarını çalışmalarında uygulayabilir. 4
4 Türk-İslâm Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri orijinalinden okuyup anlayabilir. 4
5 Genel müzik nazariyatı hakkında bilgi sahibidir. 2
6 Mimarî ve tezyinî sanatların tarihini, özelliklerini bilir. 2
7 Estetik düşünce anlayışına sahiptir. 4
8 Osmanlı Türkçesi ile yazılmış edebî ve tarihî metinleri günümüz Türkçesine aktarabilir. 3
9 Türk-İslâm kültürü çerçevesinde tarihî, edebî bir bakış açısı kazanır. 5
10 Araştırmalarda Osmanlı Türkçesi ile yazılmış matbu veya yazma eserlerden faydalanabilir. 3
11 Türk-Din Mûsikîsi formları hakkında bilgi sahibi olup, uygulama yapabilir. 3
12 Kazanımlarını eleştirel bir bakış açısıyla bilimsel üretkenliğe dönüştürebilir. 4
13 Kültür, medeniyet ve tarih ilişkisini kavrayabilir 5
* Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.

  Öğrenci İş Yükü - AKTS
Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders ile İlgili Çalışmalar
    Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42
    Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 3 42
Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar
    Ödev, Proje, Diğer 0 0 0
    Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 5 5
    Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 10 10
Toplam İş Yükü: 99
Toplam İş Yükü / 25 (s): 3.96
Dersin AKTS Kredisi: 4