|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
İslam Tarihi Kaynakları II |
|
| Dersin Kodu |
: |
İTS 708 |
|
| Dersin Türü |
: |
Seçmeli |
|
| Dersin Aşaması |
: |
İkinci Aşama (Yüksek Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
1 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Bahar (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
4 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Doç.Dr. FATİH YAHYA AYAZ
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
İslâm tarihi kaynaklarını dönemlere ve türlerine göre tasnif eder
Genel İslâm tarihlerini bilir ve okur
Mahallî, vefeyât, fütûhât vb. türdeki İslâm tarihi kaynaklarını tanır
Orta Çağ İslâm tarihi kaynaklarını bilir
Kaynaklar arasında mukayese yapabilir
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
SEÇMELİ DERSLER
|
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
İslâm Tarihi kaynakları ve araştırmalarını tanımak ve bilimsel çalışmalarda kullanma becerisine sahip olmak |
|
| Dersin İçeriği |
: |
İslâm tarihi kaynaklarının dönemlendirilmesi ve tülerine göre ayrılması, İslâm tarihi kaynakları (genel, mahallî-şehir, vefeyât-tabakât-terâcim, ensâb, fütûhât), Orta Çağ İslâm tarihi kaynakları, Anahatlarıyla Osmanlı tarihi kaynakları |
|
| Dersin Dili |
: |
Türkçe |
|
| Dersin Yeri |
: |
öğretim üyesi odası |
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
İslâm tarihi kaynaklarının genel bir değerlendirmesi |
"Tarih Notları", Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi (DGBİT), I, 51-66; R. Stephen Humphreys, İslam Tarih Metodolojisi, s. 47-136 |
Anlatım ve tartışma |
|
2 |
Kaynaklar açısından dönemlendirme ve türlerini belirleme meselesi |
Eyüp Baş, İslâm Tarihi El Kitabı, s. 22-40 |
Anlatım ve tartışma |
|
3 |
Genel İslâm tarihleri I (Halife b. Hayyât) |
DİA, "Halîfe b. Hayyât" mad. |
Anlatım ve tartışma |
|
4 |
Genel İslâm tarihleri II (Dîneverî) |
DİA, "Dîneverî" mad. |
Anlatım ve tartışma |
|
5 |
Genel İslâm tarihleri III (Yâkûbî) |
Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 51-52 |
Anlatım ve tartışma |
|
6 |
Genel İslâm tarihleri IV (Taberî 1) |
DİA, "Taberî" mad. |
Anlatım ve tartışma |
|
7 |
Genel İslâm tarihleri IV (Taberî 2) |
DİA, "Taberî" mad. |
Anlatım ve tartışma |
|
8 |
Ara sınav |
sınav |
yazılı sınav |
|
9 |
Genel İslâm tarihleri V (İbnü´l-Esîr) |
DİA, "Taberî, İzzeddin" mad. |
Anlatım ve tartışma |
|
10 |
Mahallî ve şehir tarihleri, fütûhât kitapları |
DİA ve İA´nın "Tarih" maddeleri; DİA´daki "Hatîb el-Bağdâdî", "İbn Asâkir" vb. maddeler |
Anlatım ve tartışma |
|
11 |
Biyografik İslâm tarihi kaynakları (Vefeyât-Terâcim-Tabakât |
DİA ve İA´nın "Tarih" maddeleri; DİA´daki "İbn Hallikân", "Safedî" vb. maddeler |
Anlatım ve tartışma |
|
12 |
Medeniyet tarihiyle ilgili kaynaklar (İbnü´n-Nedîm vb.) |
Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 82-93; DİA, "İbnü´n-Nedîm" mad. |
Anlatım ve tartışma |
|
13 |
Orta Çağ İslâm tarihi kaynakları I (Abbâsîler döneminde kurulan Selçuklular, Hârizmşahlar, Gazneliler, Eyyûbîlerle ilgili bilgi veren kaynaklar) |
Mehmet Emin Yolalıcı, "Türk Tarihinin Kaynaklarına Genel Bir Bakış", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 474-476; Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 111 vd. |
Anlatım ve tartışma |
|
14 |
Orta Çağ İslâm tarihi kaynakları II (Memlükler) |
İsmail Yiğit, İslâm Tarihi (Memlûkler), VII, 326-359; Donald P. Little, An Introduction to Mamluk Historiography |
Anlatım ve tartışma |
|
15 |
Osmanlı tarihi kaynaklarına giriş |
Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı, s. 281-339.; Mehmet Emin Yolalıcı, "Türk Tarihinin Kaynaklarına Genel Bir Bakış", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 476-483 |
Anlatım ve tartışma |
|
16/17 |
Sınav |
sınav |
yazılı sınav |
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 1. Ramazan Şeşen, Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı
2. DİA ve İA´nın "Tarih" maddeleri
3. A. Zeki Velidî Togan, Tarihte Usûl, İstanbul 1985
4. M. Şemseddin Günaltay, İslâm Tarihinin Kaynakları, İstanbul 1991
9. Franz Babinger, Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri (çev. Coşkun Üçok), Ankara 1982
10. Mehmet Emin Yolalıcı, Türk Tarihinin Kaynakları, Samsun 2006; a.mlf., "Türk Tarihinin Kaynaklarına Genel Bir Bakış", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi/
The Journal Of International Social Research,
1/3, (2008), s. 471-484
|
| |
| Diğer Kaynaklar |
5. DİA ilgili maddeler
8. Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri, I-III, Ankara 2009
6. Donald P. Little, An Introduction to Mamluk Historiography, Wiesbaden 1970
7. R. Stephen Humphreys, İslam Tarih Metodolojisi (çev. Murtaza Bedir-Fuat Aydın), İstanbul 2004
|
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
60 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
0 |
40 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
İslâm Tarihi’nin dönemlerini ve bu dönemler arasındaki farkları bilir. |
5 |
|
2 |
İslâm Medeniyetinin doğuşu, kaynakları, gelişmesi ve diğer medeniyetlere etkileri; Müslüman toplumların sosyo-kültürel ve iktisadî özellikleri hakkında karşılaştırma yapabilecek ölçüde teferruatlı bilgi sahibi olur. |
3 |
|
3 |
Bu alanlarda siyasî, kültürel ve sosyal tarih bakımından disiplinler arası metodolojik, sentezci ve eleştirel bakış açısı kazanır ve bu kazanımlarını çalışmalarında uygulayabilir. |
5 |
|
4 |
Türk-İslâm Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri orijinalinden okuyup anlayabilir. |
0 |
|
5 |
Genel müzik nazariyatı hakkında bilgi sahibidir. |
0 |
|
6 |
Mimarî ve tezyinî sanatların tarihini, özelliklerini bilir. |
1 |
|
7 |
Estetik düşünce anlayışına sahiptir. |
3 |
|
8 |
Osmanlı Türkçesi ile yazılmış edebî ve tarihî metinleri günümüz Türkçesine aktarabilir. |
2 |
|
9 |
Türk-İslâm kültürü çerçevesinde tarihî, edebî bir bakış açısı kazanır. |
4 |
|
10 |
Araştırmalarda Osmanlı Türkçesi ile yazılmış matbu veya yazma eserlerden faydalanabilir. |
4 |
|
11 |
Türk-Din Mûsikîsi formları hakkında bilgi sahibi olup, uygulama yapabilir. |
0 |
|
12 |
Kazanımlarını eleştirel bir bakış açısıyla bilimsel üretkenliğe dönüştürebilir. |
5 |
|
13 |
Kültür, medeniyet ve tarih ilişkisini kavrayabilir |
5 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
14 |
3 |
42 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
2 |
28 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
0 |
0 |
0 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
10 |
10 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
1 |
10 |
10 |
|
Toplam İş Yükü: | 90 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 3.6 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 4 |
|
|
|