|
| Ders Bilgileri |
|
| Dersin Adı |
: |
İslamda Fikri ve Siyasi Oluşumların Gelişimi (II. Ve III. Asır) |
|
| Dersin Kodu |
: |
TİB 730 |
|
| Dersin Türü |
: |
Seçmeli |
|
| Dersin Aşaması |
: |
İkinci Aşama (Yüksek Lisans) |
|
| Dersin Yılı |
: |
1 |
|
| Dersin Dönemi |
: |
Bahar (16 Hafta) |
|
| Dersin AKTS Kredisi |
: |
6 |
|
| Eğitici(ler)nin Adı |
: |
Doç.Dr. İSMAİL ŞIK
Dr.Öğr. ÜyesiDr. YUSUF GÖKALP
|
|
| Dersin Öğrenme Kazanımları |
: |
Din anlayışındaki farklılaşmaları mezhepler üstü yaklaşımla analiz eder
Mezhepleri zihniyet yapılarına göre tasnif eder
Mezhepler tarihi alanında takip edilen yöntem ve teknikleri bilir
Mezhep kavramını açıklar, itikadi ve fıkhi mezhepler arasındaki farkı vurgular
İslam mezhepleri tarihinin temel kavramlarını tanımlar
İslam mezheplerinin ortaya çıkışında etkili olan unsurları belirler
Haricilik, Mürcie, Mutezile ve Şia´nın doğuşu, tarihçesi, temel görüşleri ve edebiyatını tanır
Mezheplerin İslam düşüncesi içerisindeki yerini açıklar
|
|
| Dersin Veriliş Şekli |
: |
Örgün (Yüz Yüze) |
|
| Dersin Önkoşulları |
: |
Yok |
|
| Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar |
: |
Yok |
|
| Dersin Amacı |
: |
İslam düşünce tarihinin ilk dönemlerinde ortaya çıkan siyasi-itikadi nitelikli mezhepler ve bunların içerisinde yer aldığı din anlayışlarının genel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak, alanla ilgili analiz, yorum ve mukayese becerisi kazanmak |
|
| Dersin İçeriği |
: |
Zihniyetlerine göre mezhep tipolojileri; İslam düşünce tarihinde ilk ortaya çıkan mezhepler; mezheplerin doğuş sebepleri, önemli kişileri, tarihçeleri, temel görüşleri, alt grupları, yayıldıkları bölgeler, literatürü, İslam düşüncesine katkıları ve günümüzdeki tezahürleri |
|
| Dersin Dili |
: |
Türkçe |
|
| Dersin Yeri |
: |
Yüksek Lisans dersliği |
|
|
Ders Planı |
| Hafta | Konu | Öğrencinin Ön Hazırlığı | Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri |
|
1 |
Mezheplerin doğuşunda etkili olan sebepler |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
2 |
Mezhepler tarihi açısından dört halife ve Emeviler dönemi |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
3 |
Mezhepler tarihi yazıcılığı ve makalatlar |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
4 |
Mezhepler tarihi klasik kaynakları ve özellikleri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
5 |
Haricilik; doğuşu, oluşum süreci, tarihçesi, temel görüşleri, literatürü ve İslam düşüncesindeki yeri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
6 |
Mürcie; doğuşu, oluşum süreci, tarihçesi, temel görüşleri, literatürü ve İslam düşüncesindeki yeri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
7 |
Mutezile; doğuşu, oluşum süreci, tarihçesi, temel görüşleri, literatürü ve İslam düşüncesindeki yeri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
8 |
Ara sınav |
Konu tekrarı |
Yazılı sınav |
|
9 |
Şia; Şiiliğin doğuşu ile ilgili Şii iddialar ve değerlendirmesi |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
10 |
İmamiyye Şia´sı; doğuşu, oluşum süreci, tarihçesi, temel görüşleri, literatürü ve İslam düşüncesindeki yeri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
11 |
Zeydilik; doğuşu, oluşum süreci, tarihçesi, temel görüşleri, literatürü ve İslam düşüncesindeki yeri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
12 |
İsmaililik; doğuşu, oluşum süreci, tarihçesi, temel görüşleri, literatürü ve İslam düşüncesindeki yeri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
13 |
Ehl-i Sünnet´in doğuşu, teşekkül süreci ve fikri çerçevesi |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
14 |
Maturidi ve Eşari geleneğin oluşumu |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
15 |
Sünni fıkıh ve tasavvuf ekolleri |
Önerilen kaynaktan ilgili kısımları okumak |
Konu anlatımı, tartışma |
|
16/17 |
Final sınavı |
Konu tekrarı |
Yazılı sınav |
|
|
|
Önerilen Kaynak ve Okumalar |
| Kaynak Türü | Kaynak Adı |
| Ders Notu ve Kitaplar |
 İslam Mezhepleri Tarihi, ed. Hasan Onat-Sönmez Kutlu, Grafiker yay. Ankara 2012.
Sönmez Kutlu, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine Zihniyet Çözümlemeleri, OTTO yay., Ankara 2012.
M. Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, İzmir 1985
|
| |
| Diğer Kaynaklar |
DİA, "Mezhep" mad; "Haricilik" mad.; "Mürcie" mad.; "Şia" Mad.; "Ehl-i Sünnet" mad.; "Mutezile" mad.; "Ehl-i Beyt" mad.
Hasan Onat, Emeviler Devri Şii hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Diyanet yay., Ankara 1999.
|
|
|
|
Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri |
Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
60 |
|
Ödev/Proje/Diğer |
1 |
40 |
|
Toplam |
100 |
|
Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı |
40 |
| |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi
|
100 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı
|
60 |
|
Toplam |
100 |
|
|
| Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı |
| No | Temel Öğrenme Kazanımı | Katkısı* |
|
1 |
İslami ilimlerin tarihi gelişimi, metotları, kavramları ve kaynaklarını bilir, bunlar arasındaki farkları ve benzerlikleri karşılaştırır. |
0 |
|
2 |
İslami ilimler sahasında ortaya konulan tarihsel tecrübe ve bilimsel birikimi sorgular, tasnif eder, güncel meselelerin çözümünde bundan yararlanır |
3 |
|
3 |
Günümüz ihtiyaçları doğrultusunda temel dinî problemlere çözüm üretebilme becerisi kazanır |
2 |
|
4 |
Alanıyla ilgili bilimsel bir zihniyete sahip olur |
5 |
|
5 |
Temel İslam bilimleri alanında bilimsel yöntem ve teknikleri kullanarak araştırma yapabilme becerisi kazanır |
3 |
|
6 |
Temel dini metinleri okuma açıklama ve yorumlama becerisine sahip olur |
1 |
|
7 |
İslam düşünce tarihinde kelam, tasavvuf, İslam mezhepleri, İslam hukuku, tefsir ve hadis alanında ortaya çıkan ekollerin doğuşu, teşekkül süreci, temel görüşleri, kaynakların ve İslam düşüncesine katkılarını bilir |
5 |
|
8 |
İlahiyat alanında bilimsel bilgi üretir. Elde ettiği temel dini bilgileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir |
3 |
|
9 |
Temel Din bilimleriyle ilgili ulusal ve uluslar arası çalışmaları takip etme, anlama becerisine sahip olur |
4 |
|
10 |
Alanıyla ilgili kaynakları kullanabilecek ve elde ettiği bilgileri paylaşabilecek düzeyde yabancı dil bilir |
1 |
|
11 |
Alanıyla ilgili toplumsal ihtiyaç ve problemlere çözüm üretebilecek araştırmalar yapar |
3 |
|
12 |
Temel İslam Bilimleri alanına uygun yöntem teknik materyal ve teknolojik imkânları kullanır |
3 |
|
13 |
Mesleki alanını ilgilendiren resmi ve özel kurumlarla işbirliği içersinde çalışır |
0 |
| * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir. |
|
|
| Öğrenci İş Yükü - AKTS |
| Çalışmalar | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Ders ile İlgili Çalışmalar |
|
Ders (Sınav haftaları dahil değildir) |
14 |
3 |
42 |
|
Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) |
14 |
4 |
56 |
| Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar |
|
Ödev, Proje, Diğer |
1 |
10 |
10 |
|
Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) |
1 |
10 |
10 |
|
Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı |
1 |
20 |
20 |
|
Toplam İş Yükü: | 138 |
| Toplam İş Yükü / 25 (s): | 5.52 |
| Dersin AKTS Kredisi: | 6 |
|
|
|