DERECE PROGRAMLARI  Ön Lisans Derecesi  Lisans Derecesi  Yüksek Lisans Derecesi

Ders Bilgileri Dersin Adı : Genel Dilbilimi Dersin Kodu : TEB210 Dersin Türü : Zorunlu Dersin Aşaması : Birinci Aşama (Lisans) Dersin Yılı : 2 Dersin Dönemi : Bahar (16 Hafta) Dersin AKTS Kredisi : 4 Eğitici(ler)nin Adı : Doç.Dr. ERGÜN SERİNDAĞ Dersin Öğrenme Kazanımları : Dilbilimini konu ve kapsam olarak özetler. Dilbilimin alt dallarını listeler. Dil-düşünce ve kültür ilişkilerini tartışır. Dilbilimin türlerini listeler. 20. Yüzyıl dilbilim okullarını listeler ve karşılaştırır. Göstergebiliminin temel kavram ve ilkelerini yorumlar. Dilbiliminin çağdaş kuramlarına eleştirel yaklaşır. Dilbilimsel metin çözümlemesi yapar. Dersin Veriliş Şekli : Örgün (Yüz Yüze) Dersin Önkoşulları : Yok Ders Hakkında Önerilen Diğer Hususlar : Yok Dersin Amacı : Dilbiliminin temel kavramları, dile yaklaşım şekilleri, dilbilimine yön veren şahsiyetler ve bunların çalışmaları, dilin betimsel boyutu ve kullanım özellikleri hakkında bilgi edinmelerini sağlamak. Dersin İçeriği : Dilbilim kavramı ve dilbilimin temel kavramları. Saussure ve yapısalcılık, Avrupa (Prag dilbilim okulu) ve Amerikan yapısalcılığı, sözcelem kuramları, göstergebilim gibi çeşitli alanların dil incelemeleriyle ilgili yaklaşımlarının tanıtılması. Dilbilim çalışmalarına yön veren önemli kişiliklerin (Martinet, Bloomfield, Harris, Hjelmslev, Chomsky vb.) çalışmalarıyla birlikte ele alınması. Betimsel boyutun yanı sıra dilin kullanımına yönelik edimbilimsel çözümlemelerin de yapılması. Dersin Dili : Türkçe Dersin Yeri : Derslik   Ders Planı Hafta Konu Öğrencinin Ön Hazırlığı Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri 1 Dilbiliminin tanımı, kapsamı, konuları, diğer bilim dallarıyla ilişkileri ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 2 Dilbiliminin tarihçesi, dünyadaki yeri ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 3 Dilbiliminin dalları (sesbilim, biçimbilim, sözcükbilim, tümcebilim, anlambilim, sözlükbilim, bürünbilim) ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 4 Dil-düşünce ilişkisi, dil ve iletişim ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 5 Dilbiliminin türleri (genel dilbilim, yapısal dilbilim, tasviri dilbilim, üretici dönüşümsel dilbilgisi vb.) ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 6 Ferdinand de Saussure ve yapısal dilbilimi. Saussure\´ün dil-söz ayrımı ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 7 20. Yüzyıl dilbilim okulları ( Kopenhag Okulu, Prag Okulu, Amerikan Okulu vb.) ve bunların temsilcileri (Martinet, Bloomfield, Harris, Hjelmslev, Chomsky vb.) ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 8 Ara sınav sınav 9 Göstergebiliminin temel kavram ve ilkeleri ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 10 Gösterge kavramı ve özellikleri ( gösteren, gösterilen, gönderge, göstergenin nedensizliği, göstergenin çizgiselliği, göstergenin değişmezliği-değişebilirliği) ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 11 Dilbiliminin çağdaş kuramları, Noam Chomsky ve üretici dönüşümsel dilbilgisi ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 12 Noam Chomskynin edinim- kullanım kuramı ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 13 Humbolt ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma 14 Dilbilimsel metin çözümlemesi ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma, uygulam 15 Dilbilimsel metin çözümlemesi ilgili kaynakları okuma slayt, düz anlatım, tartışma, uygulama 16/17 Final Sınavı sınav   Önerilen Kaynak ve Okumalar Kaynak Türü Kaynak Adı Ders Notu ve Kitaplar  Toklu, Osman. 2003. Dilbilime Giriş. Akçağ Yay. Ankara.  Kıran, Zeynel. 2002 Dilbilime Giriş. Seçkin, Ankara  Aksan, Doğan. 1991. Anlambilim-Ana Çizgileriyle Türk Anlambilimi. Engin Yay. Ankara.  Rifat, Mehmet, 1990, Dilbilim ve Göstergebilimin Çağdaş Kuramları. Düzlem Yay. İstanbul. Diğer Kaynaklar   Değerlendirme (Sınav) Yöntemleri ve Kriterleri Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmeleri Sayısı Katkı Yüzdesi     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 40     Ödev/Proje/Diğer 5 60 Toplam 100 Yarıyıl/Yıl İçi Değerlendirmelerinin Başarıya Katkısı 40   Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesi 100 Yarıyıl/Yıl Sonu Değerlendirmesinin Başarıya Katkısı 60 Toplam 100   Dersin Temel Öğrenme Kazanımlarına Katkısı No Temel Öğrenme Kazanımı Katkısı* 1 İlköğretim 5-8. sınıf öğrencilerinin gelişim özelliklerini ve bu özelliklerin öğrenmedeki rolünü değerlendirme. 0 2 Geleneksel ölçme ve değerlendirme yöntem ve tekniklerinin yanında alternatif ölçme ve değerlendirme yöntem ve tekniklerini kullanarak öğrencilerin öğrenme sürecini izleme. 0 3 Sınıf yönetiminde karşılaşılan sorunların çözümünde bireysel ve grup olarak sorumluluk alma. 0 4 İlköğretim 5-8. sınıf Türkçe dersi öğretim programını ve bu programın öğretiminde kullanılan belli başlı öğretim strateji, yöntem ve tekniklerini kullanabilme. 0 5 Felsefe, edebiyat ve diğer sanat ürünlerinin eleştirisini yapabilme, niteliklerini açıklayabilme. 3 6 Kendi performansını nesnel olarak değerlendirme ve varılan yargılar doğrultusunda varsa eksiklikleri tamamlama. 0 7 Öğrencilerde eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme gibi üst düzey düşünme becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanma. 3 8 Öğrencilerde okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanma. 0 9 Uygun öğrenme materyalleri geliştirme ve bu süreçte bilgi ve iletişim teknolojilerini etkili olarak kullanma. 3 10 Türkçe ses, şekil, cümle, metin bilgisi, tarihi ve çağdaş Türk lehçeleri ile ilgili kavram ve ilkeleri açıklama. 5 11 Temel dil becerileri (okuma, dinleme, konuşma ve yazma) ile dil bilgisi öğrenme alanının kavram ve ilkelerini açıklama. 5 12 Türk edebiyatının dönemlerini ve dönemlerde yer alan önemli kişileri, olay ve olguları değerlendirme. 0 13 Kendi kendine öğrenme becerisi kazanma. 3 14 Öğrencileriyle, öğretmen arkadaşlarıyla, okul yönetimi ve ailelerle etkili iletişim kurma. 0 15 Kültürel ve sosyal açıdan kendini geliştirme. 0 16 Alanın gerektirdiği bilgi ve becerilere sahip olma. 5 17 Eğitimin genel amaçlarını ve temel ilkelerini uygulama. 2 * Katkı düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında ifade edilmiştir.   Öğrenci İş Yükü - AKTS Çalışmalar Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders ile İlgili Çalışmalar     Ders (Sınav haftaları dahil değildir) 14 3 42     Sınıf Dışı Ders Çalışma (Ön çalışma, pekiştirme) 14 3 42 Değerlendirmeler ile İlgili Çalışmalar     Ödev, Proje, Diğer 5 1 5     Ara Sınavlar (Yazılı, Sözlü, vs.) 1 1 1     Yarıyıl/Yıl Sonu/Final Sınavı 1 1 1 Toplam İş Yükü: 91 Toplam İş Yükü / 25 (s): 3.64 Dersin AKTS Kredisi: 4